Φωτογραφίες από τα βιβλία μου και την 'Αμυγδαλιά'

Όλα τα βιβλία της Τ. Μπούτου, επιλεγμένα τεύχη από τα Πειραϊκά Γράμματα, θεατρικές παραστάσεις, εκδηλώσεις, βραβεύσεις κ.α

.

.

.

Μικρό απόσπασμα από το νέο μου βιβλίο «Η Κίνα του 1978, Το μεγάλο ταξίδι της ζωής μου», από τις εκδόσεις Vivliologia (2015)

Κριτικές και αναφορές στο έργο της Τούλας Μπούτου

δείτε κι άλλες κριτικές εδώ

.

Σάββατο 23 Ιουνίου 2012

Το παραμύθι μιας ζωής




Μερικές μόνο από τις κριτικές που έλαβε το βιβλίο...

«...Είναι μια υπέροχη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία, που κι αν δεν ήταν η αυτοβιογραφία μιας εκλεκτής φίλης, θα την απολάμβανα το ίδιο, σαν μια εξαιρετικά καλογραμμένη μυθιστορία.
            Η μεγάλη αρετή τούτης εδώ της γραφής σας, είναι ότι πετύχατε να δώσετε στο υποκειμενικό, τις διαστάσεις του αντικειμενικού. Κι αυτό είναι το χαρακτηριστικό της αληθινής λογοτεχνίας, της Τέχνης γενικότερα. Στη δική μας ζωή, ο καθένας μας βρίσκει κάτι, που μοιάζει δικό του.
            Θα’λεγα πως το ‘παραμύθι’ σας είναι κι ένας ύμνος στην ομορφιά του έρωτα, αν δεν είχε μέσα του και τόσο πόνο και τόσες θλιβερές συγκινήσεις.
            Αλλά στο ‘Παραμύθι’ της η Τούλα Μπούτου, δεν κλείνει τα όρια της αφήγησης στον πολυτάραχο βίο της. Προσδίνει σ’αυτή την ‘κατάθεση ψυχής’ ξεχωριστό μέγεθος, με ενδιαφέρουσες κοινωνικές εμπειρίες, αξιοσημείωτα γεγονότα της ιατρικής και ιστορικές στιγμές της πόλης που ζει (…)»
Γιώργος Ν. Κάρτερ
14.9.2010



«...Αριστουργηματικό, έξοχο έργο... Κάνατε λαμπρά που προτιμήσατε απερίφραστα υποκειμενικό, έξομολογητικό χαρακτήρα αφού χάρη στην μαγεία, την αλχημεία που διακρίνει τη γραφή σας, κατορθώνετε να ταυτίζεται ο αναγνώστης, με τις τελείως προσωπικές περιπέτειές σας και να αισθάνεται πως έχουν γίνει δικές του περιπέτειες...»
Θανάσης Νιάρχος
30-4-2011



«...Είναι τόσο κριτικά δοσμένη όλη η έρευνα της ζωής μιας οικογένειας με τόση παρατηρητικότητα, που προσφέρει μια μοναδική ικανοποίηση ψυχής ακόμη και στους αναγνώστες. Γιατί μεταδίδει τον οικογενειακό δεσμό, τους σκληρούς αγώνες, την αγάπη και την ευτυχία και προσθέτει με την λογοτεχνική ικανότητα της έκφρασής της τον πνευματικό και ψυχικό τους κόσμο, όπως τον ένιωσαν, όπως τον έζησαν.
            Απλώνεται στο έργο Το παραμύθι μιας ζωής μια ευεργετική ένταση και μια εκτίμηση για μια ζωή που έδωσε συνειδητοποιημένα.
            Στέρεα βήματα και καθοδηγητικά.
            Δεν θα παραλείψω να προσάψω και τη συνθετική της ικανότητα, που είναι απέριττη και με παραστατική αφήγηση, με μια σωστά δομημένη δημοτική γλώσσα.
            Διαθέτει όλες τις αναμφισβήτητες αρετές πεζογράφου –κι όχι μόνο – που παραμένουν υποδειγματικές, γιατί δεν προκαλούν πλήξη και γιατί ανυψώνει τους στοχασμούς και πλαταίνουν τη σκέψη»
Ευαγγελία Μισραχή



Δισέλιδο αφιέρωμα από το Πειραϊκό Λεύκωμα στο 'Παραμύθι μιας ζωής'






απαιτείται δεξί κλικ στις εικόνες και επιλογή "άνοιγμα συνδέσμου σε νέο παράθυρο"
για μεγέθυνση ανάγνωσης

Σάββατο 16 Ιουνίου 2012

Η γλώσσα μας και το σήμερα





Η γλώσσα μας και το σήμερα


T
ο γλωσσικό ζήτημα είναι ζήτημα διανοητικό. Όπλο του είναι ο Λόγος. Και ο λόγος μπορεί να κόβει. Ξίφος Λόγου, λέει ο Σοφοκλής. Κι ο Παλαμάς, που ως φαίνεται πολλά ήταν τα κοινά με της σημερινής ζωής δεινά που απασχολούσαν την κοινωνία του, λέει: «Το μόνο ζήτημα μέσα στο Σουλτανάτο του ρουσφετιού που μπορείς να το κράξεις ιδεολογικό είναι το Γλωσσικό ζήτημα».
Αλλά και ο Σολωμός θα ταυτίσει τη Γλώσσα με το υπέρτατο αγαθό, την Ελευθερία. «Δεν έχω τίποτ’ άλλο στο μυαλό πάρεξ Ελευθερία και Γλώσσα».
Η γλώσσα είναι το όργανο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Και τα ζώα έχουν τη δική τους «μιλιά» όμως ο άνθρωπος, χάρη στην εξελιγμένη δομή του εγκεφάλου του και την ύπαρξη κέντρου λόγου στην αριστερή συνήθως κροταφική χώρα, είναι προικισμένος με την ικανότητα να εκφράζεται σ’ ένα πλήθος από «γλώσσες» των διαφόρων λαών. Η γλώσσα λοιπόν είναι το «όργανο» και οι λέξεις τα «σύμβολα».
Όσο πιο μακροχρόνια η ύπαρξη και η πορεία μέσα στο χρόνο μιας γλώσσας, τόσο πιο πλούσια σε «σύμβολα», δηλαδή σε λέξεις, που την αποτελούν. Υπολογίζεται πως η Ελληνική Γλώσσα (και ανάλογα η αγγλική π.χ. καθώς και άλλες γλώσσες καλλιεργημένων λαών) έχει 500.000 λέξεις. Συμπεριλαμβάνονται βέβαια τεχνικές, επιστημονικές λέξεις και ιδιωματισμοί, που μόνον σε πολύ ειδικές περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Στην καθημερινή ζωή και επαφή των ανθρώπων μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός σε σύγκριση θα μπορούσε να εκφράσει τις λέξεις που ακούγονται. Γύρω στις 1000 με 2000.
Η δική μας γλώσσα με τη δύναμη και την αυτοτέλειά της πορεύτηκε μέσα στο χρόνο πάντα νικώντας αυτό το χρόνο. Δεν την απορρόφησε ποτέ κανένας λαός απ’αυτούς που επιβουλεύτηκαν την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Ζώντας πάντα μέσα στο στόμα του Λαού εξελίσσεται και διαμορφώνεται. Όμως οι ρίζες της πάντα οι ίδιες. Μια είναι η γλώσσα κι ας φαίνεται τόσο διαφορετική στη σημερινή μορφή της από κείνη των αρχαίων μας προγόνων.
Εκείνο που μας τρομάζει σήμερα είναι η γλωσσική μας ένδεια. Γιατί ενώ ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας είναι τόσος και ζηλευτός, γιατί δεν τον χρησιμοποιούμε; Γιατί την κακοποιούμε τη γλώσσα μερικές φορές; Τι περισσότερο φταίει; Πού η παιδεία μας δεν ανταποκρίθηκε; Πού ολιγώρησε; Πόσος είναι ο κίνδυνος; Είναι κάτι το παροδικό αυτό το φαινόμενο της φτωχής γλώσσας και γρήγορα θα βρει πάλι την ανοδική της εξέλιξη; Είναι ένα φαινόμενο της γενικής φτώχειας και «λειψυδρίας» του καιρού μας; Είναι πάντως ένα πραγματικό γεγονός που πρέπει να μας απασχολεί.
Ακούμε τόσο συχνά από το στόμα των νέων κυρίως, συνεχώς επαναλαμβανόμενες άκομψες λέξεις που δεν συγκρίνονται με τις αντίστοιχες δικές μας. Λέξεις αταίριαστες που μας ξαφνιάζουν δυσάρεστα. Που μας προβληματίζουν. «Η γλώσσα μας», έλεγε ο Κ. Παλαμάς –ένας από τους κορυφαίους στον αγώνα για τη γλώσσα – «είναι εύκολη σαν το νερό που τρέχει, της πηγής και δύσκολη σαν τ’ άλογο τ’ ακαβαλίκευτο». Μια ευλύγιστη γλώσσα λοιπόν, που κυλά αβίαστα σα νερό, αλλά μπορεί να αγριέψει και να γίνει αδάμαστη σαν το ακαβαλίκευτο άλογο αν δεν ξέρεις να το χρησιμοποιήσεις. «Πρώτα απ’ όλα πρέπει να ξέρεις να εξουσιάζεις αυτό το όργανο», έλεγε ο ποιητής Ντ’Ανούτσιο για το πολύτιμο όργανο της Λογοτεχνίας, τη Γλώσσα.
Καμιά άλλη γλώσσα στον κόσμο εξόν από την Ελληνική δεν έχει εισχωρήσει περισσότερο, δεν έχει χαρίσει λέξεις στις γλώσσες των άλλων λαών. Στις επιστήμες, στις τέχνες, σ’ όλες τις εκφράσεις της καθημερινής ζωής, παντού θα βρεις αν λίγο ψάξεις λέξεις καλοβαλμένες και αμετακίνητες, ελληνικές λέξεις.



Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Η Τόλμη (6.3.1993)

Σάββατο 9 Ιουνίου 2012


ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ






T
ο πραγματικό όνομα της ποιήτριας Μελισσάνθης είναι Ήβη Κούγια - Σκανδαλάκη. Γεννήθηκε στην Αθήνα από Μωραΐτες γονείς. Πήρε πτυχίο Γαλλικής Φιλολογίας και ο καθηγητής Οκτάβιος Μερλιέ ήταν ο πρώτος που την ώθησε προς το δρόμο της ποίησης, αν και η Μ. από πολύ μι­κρή είχε για πολύτιμα παιχνίδια χαρτιά και μολύβια, βιβλία και γρά­ψιμο.
Φοίτησε σε μια Δημοσιογραφική Σχολή και πήρε δίπλωμα Γερμανικής γλώσσας. Παράλληλα μαθαίνει Αγγλικά και μελετά μουσική και φιλοσο­φία. Εργάστηκε σα δημοσιογράφος για μικρό διάστημα, και σαν καθη­γήτρια της Γαλλικής σε ιδιωτικές σχολές και Νυχτερινά Γυμνάσια.
Από το 1945-1955 υπήρξε συνεργάτης του λογοτεχνικού προγράμματος της ΕΡΤ από όπου παρουσίασε Ελληνική και ξένη ποίηση, θεατρικές δια­σκευές αλλά και πρωτότυπες εργασίες της.
Έχει εκδώσει πάνω από 10 ποιητικές συλλογές, δύο παιδικά βιβλί­α, Δοκίμια, μεταφράσεις. Έργα της έχουν μεταφραστεί σε δέκα χώρες και έχουν περιληφθεί σε 26 ξένες ανθολογίες. Έχει πάρει πολλές τι­μητικές διακρίσεις και βραβεία.
Η Μελισσάνθη πρωτόκανε την εμφάνισή της στα Ελληνικά γράμματα το 1930 με μια μικρή ποιητική συλλογή "Φωνές εντόμου" και τάραξε αμέσως τα λογοτεχνικά νερά της εποχής. Όλοι αναρωτιούνται "Ποιός" κρύβεται πίσω από το όνομα Μελισσάνθη.
Και όλοι λένε ποιός;
Η ποίηση της ρωμαλέα, μεστή, αδρή και συμπυκνωμένη, δε θύμιζε σε καμιά στιγμή γυναικείο χάδι και δάκρυ. Ο έρωτας όπως τον τραγου­δούσαν οι ποιήτριες της εποχής απουσιάζει κι αυτός. Ποιός λοιπόν;
Και να που στη νεώτερη ποιητική συλλογή που ακολουθεί αμέσως - 1931- ένα ποίημα "Ο ΠΟΙΗΤΗΣ" έρχεται να δικαιώσει αυτούς που πι­στεύουν, πως πίσω από το όνομα ΜΕΛΙΣΣΑΝΘΗ κρύβεται ένας άντρας ίσως ο Κανέλλης όπως λένε κάποιοι.

Είμαι της γης ο αλήτης
κι έχω για σπίτι τη γαλάζια σκέπη
φεύγουν και γλιστρούν θα πεντάρες οι ώρες
από τρύπια τσέπη.

Άρχιζε το ποίημα. Να η επιβεβαίωση, λέει η Λίλη Ιακωβίδου στη Λο­γοτεχνική συντροφιά -ο ποιητής μιλά για τρύπια τσέπη. Έχουν οι γυ­ναίκες τσέπες να βάλουν λεφτά;
Μας λέει η Τατιάνα Σταύρου. Ο Μιλτ. Μαλακάσης ήταν ο πρώτος που μπροστά στη συναγμένη λογοτεχνική παρέα ανοίγει μια μικρή συλλογίτσα -έτσι την αναφέρει- και λέει με συγκινημένη φωνή: «Από τούτην εδώ προαναγγέλλεται το νέο. Η νέα όραση. Η δροσιά της ποίησης η καινούργια»
Και τους διαβάζει λίγους στίχους απ'το ποίημα "Φθινόπωρο".

Του Φθινοπώρου τα σύννεφα
στίβουν το φουστάνι
να στεγνώσει τ'ουρανού.
Και στου αποβρόχου τη σκόλη
βγαίνουν για σεργιάνι οι σαλίγγαροι όλοι.

Από τότε ο ενθουσιασμός θα ακολουθεί κάθε ποιητική εμφάνιση της Μελισσάνθης. Είναι μια νέα ποίηση. Ο στίχος βαρύς από σκέψη και προβληματισμό. Πάντα -μας λέει ο Στ. Μπεκατώρος- η ποιήτρια, από τη νεαρή ηλικία της ακόμα δοκίμασε κείνη την κατάσταση της ύπαρ­ξης, όπου η συνείδηση αποσπάται από την σωματική φυλακή της και από το χώρο και χρόνο της καθημερινής ζωής και μετατοπίζεται σε μιαν άλλη τέταρτη διάσταση, που χαρίζει το αίσθημα μιας απεριό­ριστης διαστολής έξω από το φαινομενικό και το παροδικό.

Το πρόσκαιρο όνειρο είμαστε
ενός άγνωστου θεού.
Μια φαντασμαγορία λαμπρή
που έχει ξετυλίξει
στα μάτια της λήθης κάποιος
όπου ζητάει να πνίξει
το φοβερό τ'αντίκρυσμα
του ίδιου του εαυτού.

Λίγες είναι οι στιγμές που η Μ. θα τραγουδήσει σαν ξένοιαστο πουλί, όπως στο ποίημα "Τραγούδι στον ήλιο".
Μέθα στο φως σου γίνομαι πουλί
Και τραγουδώ όλη μέρα σαν το σπίνο
Μιας πεταλούδας παίρνω τα φτερά
τα θεία κι ολόασπρα σαν το νέο τον κρίνο.
Σφαλώ τα βλέφαρα, εντός μου φως.
Τ'ανοίγω, φως παντού, όλο φως τριγύρα.
Και λέω. 'Ήλιε τι θάνατος λαμπρός
μες σε μια τέτοια θεία φωτοπλημμύρα'

Η ποίησή μου βγαίνει απ'όλα τα αιτήματα και τα βιώματα που είχα στη ζωή μου... Μας μιλάει η ίδια η ποιήτρια σε μια συνάντηση κά­ποιο απόγευμα στο σπίτι της. Με τη νεανική φωνή της, που κλείνει ακόμα και παιδικότητα, όπως και η έκφραση των μεγάλων ματιών που σε κοιτούν κατάματα, και η κάθε κίνηση του λιγνού σβέλτου κορμιού, Η ζωή της ποιήτριας δύσκολη από τα πρώτα παιδικά χρόνια, οι υπαρ­ξιακές ανησυχίες και η αναζήτηση της Λύτρωσης αρχίζουν πολύ νωρίς και την ακολουθούν πάντα.
Μέσα σ'αυτή την εποχή του υλισμού που ζούσα πολύ νέα, είχα την αίσθηση πολλές φορές πως όλα τα πράγματα γύρω μου είχαν αποχρωμα­τιστεί. Ήθελα να το εκφράσω. Είναι αυτό το αίσθημα της μοναξιάς που μας καραδοκεί σε κάθε μας βήμα. Και που το μόνο αντίβαρο είναι η δράση, η οποιαδήποτε δράση, που μας κάνει να ξεχνάμε τη μοναξιά.

Στο βιβλίο της "ΝΥΞΕΙΣ" ένα βιβλίο κριτικών σημειωμάτων και στο­χασμού, που εκδόθηκε το 1985, η Μ. μας δίνει τον ορισμό της Μονα­ξιάς. Είναι η ψυχολογική εκείνη κατάσταση του ανθρώπου που βρίσκε­ται αντιμέτωπος με την υπαρξιακή του ένδεια και την αγωνία θανάτου που αυτή προκαλεί.
Γράφει ακόμα στο μικρό της κείμενο: "Μοναξιά και ανθρώπινη κοι­νωνία": Γιατί λοιπόν ν'απορούμε αν η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα ο πλανήτης μας σε κάθε σημείο του είναι η εικόνα μιας γενικευμένης διαμάχης και διαρπαγής; Τίποτα δηλαδή περισσότερο από τη μεγαλοποιημένη εικόνα αυτού που συγκροτούμε όλοι μαζί και είμαστε ο καθένας ξεχωριστά. Μια εικόνα που απελπίζει, μα που σαν κάθε ακραία κατά­σταση μπορεί να γίνει η απαρχή μιας αντιθετικής κίνησης, σύμφωνα με το νόμο της εναντιοδρομίας, προς την Ελπίδα.
Στην ίδια εκείνη συνάντηση στο μικρό ζεστό της διαμέρισμα θα την ακούσουμε να μας λέει: Η τεχνική πρόοδος γλύτωσε τον άνθρωπο από πολλά δεινά, αλλά σάρωσε άλλα τόσα καινούργια, τόσο που να ξεπερα­στεί η χρησιμότητα της τεχνικής προόδου. Ο άνθρωπος είναι τώρα χρε­ώστης απέναντι στο συνάνθρωπο του. Γιατί δεν υπάρχει πνευματικό αντίβαρο.
Ξεχάσαμε να καθρεφτίζουμε το πρόσωπο μας στο πρόσωπο του συναν­θρώπου μας. Να η θλιβερή αλήθεια. Φαύλος κύκλος λοιπόν. Αυτή την κυ­κλική αντιμετώπιση της ζωής και του θανάτου θα τη βρούμε σε πολλά της ποιήματα. Όπως και μια ονειρική ενόραση του γήινου και του πέρα από τη γήινη υπόσταση.

Εδώ είναι ο κόσμος μας
κι εκεί ο κόσμος τους.
Σε τίποτα δεν παραλλάζουν.
Έχουν τις ίδιες διαστάσεις
Μόνο ένα φράγμα από γυαλί σχεδόν αδιόρατο
που τους χωρίζει.

Στην ποίηση της Μ. ποτέ δεν είναι απόλυτα Ζωή ή Θάνατος. Φως ή Σκοτάδι. Αρχή ή Τέλος. Πρόσκαιρο ή Αιώνιο. Παρόν ή Παρελθόν.
Όλα καθρεφτίζονται το ένα μες το άλλο συμπλέκονται, μονιάζουν αφομοιώνονται το ένα μες το άλλο. Σ'ένα ωραιότατο ποίημα "Το έξω και το Μέσα", συναντούμε αυτή την έξοχη ταύτιση του πραγματικού με το ονειρικό.

Αόριστα βλεπόταν στο γυαλί
καθώς το φως άναβε μιαν αντανάκλαση
μέσα στο τζάμι.
Κι άξαφνα είχε μεταφερθεί μαζί με το πολύφωτο
και τα έπιπλα έξω στη βροχή.
Έμπλεκαν τα μαλλιά της στα πυράκανθα
που τυραννούσε η θύελλα
κι έμεναν ανέπαφα
Άχνιζε το φλυτζάνι του τσαγιού
σκαρφαλωμένο στο κλαδί που λικνιζόταν
κι ισορροπούσε.
Τα δέντρα είχαν ξετρελλαθεί από τον άνεμο
ενώ στα ράφια αραδιασμένα τα βιβλία
έδιναν την εικόνα
της τάξης και της θαλπωρής
μιας κάμαρας φανταστικής μεταφερμένης
στη νύχτα και το ρίγος της βροχής.

Ο κίνδυνος καραδοκεί στην ποίηση της Μ. σε κάθε στιγμή. Ένας κίν­δυνος αμείλιχτος που πηγάζει από τον ίδιο τον άνθρωπο. Σαν πνευματικός άνθρωπος, σαν ποιήτρια δεν έπαψε να εκπέμπει αυτό τό σήμα κινδύνου από τα πρώτα της βήματα ακόμη. Ο άνθρωπος κινδυνεύει όχι μόνον σαν πνευματική ουσία αλλά και ως οντότης βιολογική. Ζούμε τις έσχατες συνέπειες της χρησιμοθηρικής μας στάσης στη ζωή, λέει σε κάποια της συνέντευξη.
Με τον καιρό αυτή η αγωνία και το αφουγκράσιμο του κινδύνου γί­νεται ολοένα και πιο χειροπιαστό. Κι οι τίτλοι ακόμα των ποιημάτων της, της τελευταίας συλλογής "ΤΑ ΝΕΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ" μας μιλούν γι αυτό. Αγωνία για τον άνθρωπο που αλλοτριώνεται. Αγωνία για το περιβάλλον που αλλοιώνεται και όλο πιο εχθρικό γίνεται για τους κατοίκους αυ­τού του πλανήτη.

Κι οι δολοφόνοι
να κρύβονται μεταξύ μας αγνώριστοι
κάτω από γνώριμες πολύ μεταμφιέσεις
ν'αποκαλύψουν την απάτη, τη σκευωρία
 τα μυστικά ελατήρια...
Τι έγιναν λοιπόν οι αυτόπτες;

Βροντοφωνάζει στο ποίημά της "Αίθουσα Κινηματογράφου" (1976).

Τη συμφορά είδαμε παντού και την
καταστροφή. Την καθημερινή συμφόρηση
στους δρόμους, τον καθημερινό, ομαδικό πνιγμό
στην πόλη -θάλαμο αερίων- το πλήθος
με τα νέα προσωπεία πάνω απ'τα παληά
την κοσμοσυρροή να φτάνει
στο απροχώρητο. Κι ύστερα πάλι
αργά το βράδυ ν'αποσύρεται
σε κύμα παλιρροϊκό, ν'αναρροφάται
μέσα στις κρύπτες του μπετόν-
πλαισιωμένες,
με ταριχευμένο φως κι ευχάριστες μελωδίες,
προστατευμένες απ'το δυσοίωνο χρησμό
και την οσμή της κόλασης
που ωστόσο εισδύει παντού από ρωγμές
αδιόρατες.

Λέει στο ποίημα "Η ΕΒΔΟΜΗ ΣΦΡΑΓΙΔΑ".

Στο βιβλίο "Τον όρθρον τον ερχόμενον" που πήρε τον τίτλο από έ­να ομώνυμο ποίημα της, 36 επώνυμοι άνθρωποι του πνεύματος μιλούν για τη Μ. και το έργο της.
Οδοιπόρο του αιώνα μας, την αποκαλεί η Τατιάνα Σταύρου. Γιατί προηγήθηκε της εποχής της. Την προαισθάνθηκε, τη συνέλαβε και την ιχνογράφησε με την άσβηστη μελάνη του αίματος της. Και συνεχίζει, η Τ.Σ. Οι στίχοι της υψώνονται βολίδες στο άπειρο, του μεταφέρουν την κατηγορία και την απολογία του αδικημένου πλάσματος, του κατακερματισμένο, διωκόμενου ανθρώπου. Οι στίχοι της δεν έχουν το ταί­ρι τους σε όλη την ποίηση του καιρού μας, θα καταλήξει.
Κι ο Μ. Μερακλής μας λέει: Η Μ. μελετά το μυστήριο του θανάτου από τη μοναχική βίγλα μιας δύσκολης ζωής. Κι επειδή τη βοήθησε η ευλογία μιας λεπτής αισθαντικότητας, μπόρεσε να φτάσει σε εξιχνιά­σεις που ελάχιστοι έφτασαν στην ποίησή μας.
Συμφωνώ με τη σκέψη του Μπωντλαίρ. Υπάρχουν ποιητές που φέρουν την πείρα 1000 ετών! Αναφέρει ο Γ. Νεγρεπόντης στο δικό του κρι­τικό κείμενο για την Μ.
Κι ο Στ. Μπεκατώρος: Ας επιστρέφουμε συχνά στην ποίησή της. Για να μένουμε και εμείς όρθιοι όπως εκείνη, για να μένουμε ακού­ραστοι και άγρυπνοι σε μια σκοτεινή εποχή όπου δεν υπάρχουν πια φαρμακεία για τις ψυχές που διανυκτερεύουν. Δεν υπάρχουν πια φαρμα­κεία, ναι εκτός από την αληθινή ποίηση.

Η ποίηση της Μ. είναι αληθινή. Και είναι η ποίηση του καιρού μας μα και του όποιου ανθρώπινου καιρού. Αφού εκφρά­ζει το αιώνιο, το αναλλοίωτο, το μεταλαμπαδευόμενο, από γενιά σε γενιά, φόβο για το άγνωστο, μα και τη βέβαιη ελπίδα για Δικαίωση.

Σάββατο 2 Ιουνίου 2012

Κυριάκος Βαλαβάνης για την Τούλα Μπούτου


Κυριάκου Βαλαβάνη «Άνθρωποι του Εμείς»
Από χώρους: Εκκλησίας – Πολιτικής -  Παιδείας –
Γραμμάτων και Τεχνών -  Βιομάχης και Βιοπάλης
(Αθήνα, 2012)


ΜΠΟΥΤΟΥ – ΣΟΥΒΑΛΙΏΤΟΥ ΤΟΥΛΑ

Ένας Σπουδαίος ΑΝΘΡΩΠΟΣ και σεμνός Λειτουργός της Ιατρικής, της Επιστήμης, του Πνεύματος και της Τέχνης, με ξέχωρη χάρη και βιωμένο στοχασμό, επεστράτευσε κάθε ανάσα πνοής από την πνοή της και με τεκμηριωμένη γνώση και γνώμη ανέλαβε με ιστορική συνέπεια, ουσία και σκέψη, να υπηρετήσει έναν κόσμο που τον λασπώνουν και λασπώνεται.
Με όλες τις δυνάμεις της σαν Ιατρός, Ποιήτρια, Θεατρική συγγραφέας, Διηγηματογράφος, Αρθρογράφος, Μυθιστοριογράφος και κυρίως σαν Άνθρωπος του «εμείς» και με τον τρισδιάστατο ρόλο της να μοιράσει το μερτικό της αγάπης της σε χώρους ευθύνης που είχε, φυλαγμένης με ευλάβεια και διακριτική ενέργεια, ηθική βαρύτητα, γοητεία, άδολη αγάπη και αθόρυβη, θριαμβική παρουσία και μυσταγώγημα.
Ανανεωμένη μέσα στους αγώνες, με διακριτική μεθοδικότητα και διείσδυση, δε φείδεται ουδενός και με τις προσωπικές υπερβάσεις της και εσώψυχες εκρήξεις της ατένισε, αντιστάθμισε και αντιστάθηκε στις ανέντιμες κηδεμονεύσεις, στους πνευματικούς βανδαλισμούς, στα εγωκεντρικά συμφέροντα, τη βία, το έγκλημα, τη διαφθορά, την ηθική σήψη και ό,τι διακυβεύεται, στη δικτατορία των απαιτήσεων και στο άδειο παρόν μας των εφιαλτικών παροργήσεων και σεισμού ιδεών.
Σε αυτόν τον κατακλυσμό των συναισθημάτων, όπου λείπουν οι αξίες και αρχές, το βαρύ πνευματικό χρέος, η συνειδησιακή πάλη, ο δρόμος της καρδιάς, η αντιπαλότητα των αξιών, σε όλα αυτά άνοιξε ο νους φτερά και το προνοιακό ενδιαφέρον, η αγωνία της αναζήτησης, έκαναν τη θέληση γροθιά και με αυτήν έσπασε τη μάσκα της οδύνης, ξεσκέπασε τον κόσμο των πλανών και αντεγκλήσεων. Απεκάλυψε αυτούς που ευνουχίζουν τη θέληση και πραγματώνουν πανουργίες, δολιότητες, άστοχες παρεμβάσεις και «νομιμοποιούν» περιθωριοποιημένες ευθύνες ή ινδαλματοποιούν εύφλεκτη ύλη παρωδίας της δίκης ή έναν κόσμο μεταμφιεσμένο.
Αυτή η νοσταλγός της ζωής, διαπραγματεύεται αυτή την ώρα που λείπει η κρίση και η αγωνία της αναζήτησης, στεγάζει τα κουρασμένα όνειρα, και, σε αυτό το απόσταγμα των διεργασιών, ανοίγει αλάθητους δρόμους νομοτέλειας, δικαίου και ήρεμης ηθικής αξιοπρέπειας.
Έτσι σε είδαν τα μάτια της ψυχής μου, ιδανική Φίλη και Άνθρωπε.


Ο Κυριάκος Βαλαβάνης είναι συγγραφέας, κριτικός λόγου και τέχνης