Φωτογραφίες από τα βιβλία μου και την 'Αμυγδαλιά'

Όλα τα βιβλία της Τ. Μπούτου, επιλεγμένα τεύχη από τα Πειραϊκά Γράμματα, θεατρικές παραστάσεις, εκδηλώσεις, βραβεύσεις κ.α

.

.

.

Μικρό απόσπασμα από το νέο μου βιβλίο «Η Κίνα του 1978, Το μεγάλο ταξίδι της ζωής μου», από τις εκδόσεις Vivliologia (2015)

Κριτικές και αναφορές στο έργο της Τούλας Μπούτου

δείτε κι άλλες κριτικές εδώ

.

Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

Το βλέμμα




Το Βλέμμα

Τ
ον έβλεπαν συχνά. Μεσημέρια τις πιο πολλές φορές, κοντά στην ώρα που σχολούσαν τα παιδιά. Καραδοκούσε στη γωνιά. Καμιά σαρανταριά – σαράντα πέντε χρονών καλοβαλμένος άντρας και το καπέλο, πάντα κατεβαστό να σκιάζει τα μάτια.
Ήταν πολύ ο κόσμος κείνη την ώρα, γονείς και συγγενείς κι όλοι αυτοί που έπρεπε με το σχόλασμα να πάρουν από το χέρι το παιδί για να το φέρουν στο σπίτι. Κι έτσι έμοιαζε σαν ένας απ’αυτούς. Ήταν ανάμεσα σ’όλους κι εκείνος με το βλέμμα καρφωμένο στην πύλη που άνοιγε διάπλατα πάνω στην ώρα και παρακολουθούσε την κίνηση πάντα με φροντίδα να μη φαίνεται πολύ, να μη δίνει στόχο.
Πρώτη μια παιδούλα της πέμπτης σα ν’απόρησε κάποια φορά.
-Τι περιμένει τούτος δω κάθε μέρα; Για ποιο παιδί βρίσκεται έξω από την πόρτα κάθε μεσημέρι;
Οι φίλες γύρισαν τον κοίταξαν, γέλασαν κιόλας φωναχτά, με την παιδιακίσια ευκολία για χαρούμενη διάθεση. Ο άντρας κατέβασε ευθύς το γύρο του καπέλου, γύρισε πήρε ένα βήμα αδιάφορο. Τάχατες περαστικός, τίποτα δεν τρέχει.
Όμως τα παιδιά πήραν το μήνυμα, το’να με τ’άλλο. Είχαν το νου τους πια και το κουβέντιαζαν καθώς κι ο ξένος εκεί, οι απουσίες του ελάχιστες. Παρατηρούσαν το νευρικό βηματισμό του πέρα – δώθε, το κοίταγμα του ρολογιού και την ανήσυχη ματιά του να ψάχνει πάντα κατά κει, κατά την πύλη που άδειαζε το πολύβουο σμάρι των παιδιών. Τον έβλεπαν κατόπιν πως έφευγε, ακολουθώντας πάντα διακριτικά κάποια μικρή ομάδα.
Σιγά – σιγά κάποια ανησυχία, φόβος μια περιέργεια, που θέριευε ολοένα. Δεν μπορούσες να μην λογαριάσεις τούτη την παράξενη απουσία… Πάντα μόνος. Ή μήπως ήταν και κάποιος άλλος που κρυβόταν στη γωνία; Προσπάθησαν να δουν, άδικα όμως, παρουσία άλλη δεν φάνηκε πουθενά. Ύστερα ξεχνούσαν την έννοια τους για ψάξιμο, που να βρεις άκρη, παιδιά βλέπεις ξένοιαστα πουλιά, να φτερακίζουν λεύτερα και ν’αντιβουίζει όλος ο δρόμος από τις χαρούμενες λαλιές τους. Ο άντρας εκεί κάθε τόσο με το νευρικό του βηματισμό, με το μπέρδεμά του κάποια στιγμή μέσα στο σμάρι των παιδιών. Το χάσιμό του από μπροστά τους κατόπιν.
-Να δούμε πότε θα μιλήσει, πότε θα μας πει κάτι, να καταλάβουμε τι θέλει; Ή μήπως είναι κανένας τρελός; Είπε ένα κορίτσι της πέμπτης, καθώς έβγαιναν από το σχολείο κάποια φορά και πρόλαβαν να δουν τη φιγούρα του που γύριζε στη γωνιά.
-Εγώ άρχισα να φοβάμαι. Είπε η ξανθιά παιδούλα, αυτή που τον πρωτόδε… Λίγα ακούμε κάθε μέρα για ναρκωτικά, για απαγωγές παιδιών; Και να δεις που εμάς κοιτάζει περισσότερο, έχω παρακολουθήσει εγώ πώς μας βλέπει ύπουλα και πονηρά.
-Κι εγώ τον είδα να έρχεται πίσω μας, από γωνιά σε γωνιά, μέχρι το σπίτι της Τασίας όπου σταματήσαμε… Κακός άνθρωπος είναι, είμαι σίγουρη, είπε κι η μικροκαμωμένη Μαρία.
-Τι μας νοιάζει; Εμείς προσέχουμε. Και κοίτα να δεις που πάντα κοντά στα κορίτσια είναι ο κύριος. Ποτέ δεν τον είδαμε ν’ακολουθήσει κάποια παρέα αγοριών.
Γέλασε μια άλλη μικρή και γύρισε κατά πίσω, ίσια στην ώρα που ο άγνωστος περνούσε στην απέναντι γωνία, στάθηκε τούτη τη φορά με κάποια αδιαφορία μη τον δουν, το κεφάλι του λίγο γερτό, η ματιά του καρφωμένη στα κοριτσάκια που περνούσαν χαχανίζοντας και φλυαρώντας, ίσως και να κατάλαβε πως κουβέντιαζαν για κείνον όσο που ξεμάκρυναν.
Ήταν κάποια μέρα που ο δάσκαλος θέλησε να μιλήσει στη πέμπτη τάξη για τα ναρκωτικά. Δάσκαλος που νοιαζόταν για τα παιδιά, τους μίλησε για τους τόσους κινδύνους, για το πόσο πρέπει να προσέχουν να μη μιλούν με αγνώστους στο δρόμο, να μη παίρνουν το παραμικρό από ξένο χέρι. Να μη ξεμοναχιάζονται… Η Τίνα σήκωσε το χέρι.
-Να πω κάτι κύριε; Είναι ένας ξένος, ένας μεγάλος άντρας που πολύ συχνά βρίσκεται έξω από την πόρτα του σχολείου και μας παρακολουθεί. Εμάς τα κορίτσια μας ακολουθεί και μας κοιτάζει… Παράξενα που μας κοιτάζει κύριε!
Ο δάσκαλος ανησύχησε.
-Προσέχετε, είπε. Όλες μαζί, γρήγορο βήμα εσείς που πάτε μόνες στα σπίτια σας… Καλά κάνατε και μου το είπατε και μη φοβάστε.
Είχε το νου του τώρα ο δάσκαλος. Τη δεύτερη κιόλας μέρα τον ξέκρινε, έτσι ακριβώς όπως του τον είπαν. Διακριτικά να περιμένει, το καπέλο πάντα χαμηλά στα μάτια.
-Βρε τον μασκαρά, μουρμούρισε καθώς τον είδε να προχωρά πίσω από την κοριτσίστικη παρέα και να χάνεται στη γωνία.
Στήθηκε αρκετές φορές πάντα με προσοχή να μην τον δει ο άγνωστος κι ούτε που το κουβέντιασε με άλλους συναδέλφους. Θα το ξεδιάλυνε μόνος του το μυστήριο. Δυο μικρά παιδιά είχε ο δάσκαλος κι έτρεμε για κείνα και αν μπορούσε θα έπνιγε στη θάλασσα όλους αυτούς τους ζωντανούς κινδύνους που απειλούν τα όσια και ιερά των ανθρώπων. Έτσι, κάποιο μεσημέρι, καθώς ο άντρας έπαιρνε το γνώριμο βηματισμό πίσω από τα κοριτσάκια πετάχτηκε κείνος από τη δική του σκοπιά, τάχυνε το βήμα, δεν κρατιόταν με τίποτα πια και πλεύρισε τον ανύποπτο ξένο.
-Κύριε… φώναξε, κύριε…
Ο άγνωστος γύρισε ξαφνιασμένος. Στάθηκε, κοιτάχτηκαν. Ο δάσκαλος τον μετρούσε από πάνω ως κάτω με ανήσυχη ματιά. Του άλλου η ματιά σαν αφηρημένη σαν κάπου αλλού ξεχασμένη.
-Τι θέλετε; Είπε.
-Θέλω να πούμε δυο κουβέντες. Εμείς οι δυο να κουβεντιάσουμε… Σε βλέπω τόσες φορές έξω από το σχολείο. Και μη μου πεις πως είναι τυχαίο το πέρασμά σου. Το ξέρω καλά πως δεν είναι. Θα μιλήσεις και θα μου πεις, θέλεις δε θέλεις, τι γυρεύεις τα μεσημέρια εδώ! Έτσι για να μη φωνάξω τούτη τη στιγμή την αστυνομία.
Τα’λεγε γρήγορα, νευρικά κι ήταν έτοιμος να τον πιάσει από το λαιμό να τον σβουρίξει χάμω. Σκότωμα που το θέλουν όλα τα καθάρματα.
-Λέγε, έκανε άγρια. Λέγε.
Τα παιδιά είχαν ξεμακρύνει, κανένα δεν πήρε είδηση από τη σκηνή αυτή.
-Τι θέλετε να σας πω; Είπε ο άντρας με φωνή απρόσμενα μαλακιά, σα θλιμμένη καταπτοημένη φωνή.
Τόση δειλία, είναι θρασύδειλοι όλοι αυτοί οι ανώμαλοι, οι απατεώνες, οι κακούργοι, σκέφτηκε ο άλλος.
-Πάμε μέχρι το σχολείο να τα πούμε, είπε τώρα πιο ήρεμα. Θέλω ξεκάθαρες εξηγήσεις. Πάμε.
Γύρισαν, βάδισαν πλάι – πλάι μέχρι την πόρτα του σχολείου. Ο ξένος ακολουθούσε πειθήνια. Μπήκαν στο γραφείο. Ο επιστάτης συμμάζευε, ετοιμαζόταν να κλείσει.
-Άφησέ μας λίγο κυρ Κώστα, του είπε κι έδειξε ένα κάθισμα στον άντρα.
Αυτός είχε βγάλει το καπέλο, κάθισε στην άκρη της πολυθρόνας. Το πρόσωπό του χωρίς τη σκιά ήταν ένα συμπαθητικό πρόσωπο. Τα μάτια του κοίταζαν τώρα ίσια μες στα δικά του μάτια, στοχαστικά.
-Κοίτα από ποιους μπορείς να το βρεις, σκέφτηκε πάλι ο δάσκαλος. Τόση υποκρισία;
-Λέγομαι Στράτος Σαλμάς… Μένω εδώ, στον Πειραιά… Είμαι έμπορος, αντιπρόσωπος ανταλλακτικών αυτοκινήτων… άρχισε να μιλάει αργά, σταματούσε σε κάθε φράση. Ντρέπομαι, είπε πιο σιγά. Ντρέπομαι γι’αυτή μου την πράξη, ξέρω πόσο επιλήψιμο είναι να στέκεσαι έξω από ένα σχολείο και να παρακολουθείς τα παιδιά… μιλούσε σχεδόν ψιθυριστά. Σταμάτησε.
-Περιμένω, περιμένω ν’ακούσω τι θα μου πεις για δικαιολογία. Εσύ, μορφωμένος άνθρωπος, ντροπή, είπε ο άλλος, πάντα νευρικά μα όχι αγριεμένα.
-Όχι, όχι δεν είναι αυτό… Δεν είναι αυτό που νομίζετε… Δεν είμαι. Δεν είμαι παρά ένας πατέρας, πονεμένος πατέρας… Τα μάτια του γέμισαν δάκρυα, έβγαλε από την τσέπη το μαντήλι του, τα σκούπισε. Έμεινε λίγο με γερμένο κεφάλι.
-Ντρέπομαι, είπε πάλι, που αναγκάζομαι να τριγυρίζω κοντά στα παιδιά. Το ξέρω πως δεν πρέπει να το κάνω. Και είναι μάταιο. Ούτε ξέρω πως βρήκα αυτό το δρόμο… Κι ούτε κανείς δικός μου το ξέρει.
Ο δάσκαλος άκουγε ξαφνιασμένος, άφωνος. Περίμενε χωρίς να διακόψει τη σιωπή που μάκραινε.
-Είναι για τη μικρή Μαρία Αγριπίδου της πέμπτης… είπε επιτέλους. Έχει… έχει κάτι δικό μου, κάτι δικό μου πολύ ακριβό… Ό,τι έχει απομείνει ζωντανό από τη δική μου Μαρία. Την έλεγαν Μαρία την κορούλα μου που χάθηκε πριν ένα χρόνο. Το κοριτσάκι αυτό, η Αγριππίδου βλέπει με τα μάτια της. Το ένα, τα δύο, δεν ξέρω. Όμως το φως της είναι της Μαρίας μου… Το ξέρω, αυτές οι δωρεές πρέπει να μένουν για πάντα στη σκιά… Χωρίς καμιά συνέχεια, καμιά επαφή. Κι αυτό ήθελα… Μα καθώς τη βλέπω κάθε φορά χαίρομαι τόσο να ξεκλέβω ένα της βλέμμα! Μια ζωντανή σπίθα ζωής που απομένει.
Ο δάσκαλος σηκώθηκε, πήρε στα χέρια του το χέρι που κρατούσε το μαντήλι.
-Συγνώμη, συγχώρησέ με κύριε Σαλμά, είπε με φωνή που πρόδιδε όλη τη συγκίνησή του. Που να το φανταστώ! Είμαι κι εγώ πατέρας και μπορώ να σας καταλάβω.
-Δε θα ξανάρθω. Σας το υπόσχομαι, είπε ο άντρας. Χαμογελούσε αχνά.
-Χάρηκα που σας γνώρισα κύριε Σαλμά. Ο Θεός μαζί σας… είπε ο νέος άντρας κι η φωνή του είχε λυγίσει κόβοντας ένα λυγμό.


Από το βιβλίο της Τούλας Μπούτου, Ζωή Χαρισμένη, εκδ. Ινστιτούτο Μελέτης της Τοπικής Ιστορίας και της Ιστορίας των Επιχειρήσεων (Ι.Μ.Τ.Ι.Ε), 2008




Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013

Απονομή τιμητικής διάκρισης στην Τ. Μπούτου από τον Δ. Πειραιά


Την Πέμπτη, 31 Ιανουαρίου, στο Νεοκλασικό Δημοτικό Κτήριο της οδού Κανθάρου (Ηρώων Πολυτεχνείου 91 & Κανθάρου), γίνονται τα εγκαίνια της έκθεσης «Δημοτική Βιβλιοθήκη Πειραιά: Ιστορία ενός θεσμού». Το πρόγραμμα θα έχει ως εξής:

Έναρξη 18.00


Χαιρετισμός του Δημάρχου Πειραιά, κ. Β. Μιχαλολιάκου

Ομιλία της κ. Ε. Μπαφούνη, δ/ντριας Πολιτισμού του Δ.Π. με θέμα «Η ιστορία της Δημοτικής Βιβιλιοθήκης Πειραιά»

Ομιλία του κ. Γ. Κόκκωνα, επίκουρου καθ. Ιονίου Παν/μίου με θέμα: «Το βιβλίο»

Απονομή τιμητικών διακρίσεων σε πειραιώτες λογοτέχνες, Τούλα Μπούτου, Ιωάννης Χατζημανωλάκης.

Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2013

"Νυχτερινή Συνάντηση" στο "Theatron"...



ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

Το μουσικοθεατρικό μονόπρακτο
της Τούλας Μπούτου
με τον Δημήτρη Κοντοδήμο
και την Ειρήνη Αϊβατίδου 

TO THEATRON
art & food gallery 

Στον Πειραιά
Πλατεία Κοραή
Καραίσκου 115

Κυριακή 27/1
και
3, 10, 17, 24 /2

στις 21.00

Κρατήσεις στα τηλέφωνα
2104117897
2104224637

Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013

Βραδυά της 'Εστίας' στην 'Αμυγδαλιά' και κριτικές για την παράσταση

Η συγγραφέας κ. Τούλα Μπούτου στο κέντρο μιας συντροφιάς εκλεκτών φίλων. Από αριστερά, ο εκδότης της εφ. Εστία κ. Αλέξης Ζαούσης, η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. κ. Ρόδη Κράτσα, ο πρωταγωνιστής της παράστασης Μανώλης Δεστούνης και ο κ. Απόστολος Κράτσας



Από την εμπεριστατωμένη αναφορά του κ. Τηλέμαχου Μαράτου, στο φ. της εφ. Εστία, 29.12.2012 που αφορούσε την παράσταση του έργου Μια αμυγδαλιά ανθίζει στη νεκρή γη, Γεώργιος Δροσίνης: Μια εποχή – Μια παρουσία της Τούλας Μπούτου στις 22.12 στο θέατρο Παραμυθίας 27 σε μια ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα και στην οποία είχαν παρευρεθεί επίλεκτα μέλη της δημοσιογραφίας, της πολιτικής και του πνεύματος και ειδικά της εφημερίδας Εστία.

«(…) Εάν τη συγκέντρωση στο Θέατρο Παραμυθίας κάλυπτε κοσμικογράφος θα ερχόταν σε δύσκολη θέση να αναφέρει τα «ονόματα» χωρίς να παραλείψει πασίγνωστους και σημαντικούς. Ούτως ή άλλως όμως η συγκέντρωση δεν ήταν κοσμική. Απόντες οι επιδειξίες ‘δήθεν’ του ημικόσμου που γεμίζουν –και αγοράζουν – τα περιοδικά που γράφονται και διαβάζονται από τους ίδιους και τις κομμώτριες με ικανοποίηση. Το ‘κοινό’ ήταν όλοι καλεσμένοι από την ‘Εστία’ και όλοι αρθρογράφοι και συνεργάτες. Μέσα στο κρύο ήρθαν όλοι πρόθυμοι και καλοδιάθετοι – γνωστοί και φίλοι μεταξύ τους άλλωστε – και γέμισαν την αίθουσα ασφυκτικά.
            Η παράσταση έχει σχολιασθεί αρκετά σε άλλες στήλες. Ο λόγος που επελέγη από την ‘Εστία’ ήταν για να τιμήσει την μνήμη του γλυκού, λυρικού ποιητή Δροσίνη πού ήταν ο ίδιος ιδρυτής της εφημερίδας. Αυτό το κείμενο δεν έχει θέση θεατρικής κριτικής. Απλά πρέπει –ειλικρινώς – να γράψω, ότι η βραδιά πέρασε ευχάριστα. Γρήγορα περάσαμε στην εποχή και την παρουσίαση της ζωής του συμπαθέστατου ποιητή, τόσο διαφορετική από αυτό που βλέπαμε έξω από το θέατρο. Το κείμενο και η εκφορά του λόγου βοήθησε αλλά και η φυσική ομοιότης του πρωταγωνιστή Μανώλη Δεστούνη και ο εκφραστικός του τρόπος. Είμαι βέβαιος ότι –ιδίως οι παλαιότεροι – συγκινήθηκαν σε μερικές στιγμές (…)»

Το άρθρο του κύριου Κ.Α. Οικονόμου με τίτλο Μια βραδυά στο κέντρο της Αθήνας από το ίδιο φ. της εφημερίδας:

«Ήταν μια βραδυά μεστή αναμνήσεων, συγκινήσεων και κυρίως ελπιδοφόρος. Διαπερνούσε την ατμόσφαιρα και κυριαρχούσε η σεμνότης και η ήρεμη αποφασιστικότης που ξεπηδάει από τη βαθειά πεποίθηση σε άλλες αξίες και η τόλμη της εφαρμογής των στην καθημερινότητα με συνέπεια και ανεξάρτητα των εμποδίων που παρουσιάζονται στη διαδρομή.
            Είναι χαρακτηριστικό το ύφος των τρόπων και της επικοινωνίας στις περιπτώσεις αυτές. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, μεγαλοστιμίες και επικοιωνιακά τερτίπια ή οικογένεια της «Εστίας» ακολουθούσα μια ιδέα της οικοδέσποινας εκάλεσε την ευρύτερη οικογένεια – αρθρογράφους και συνεργάτες της εφημεριδας στο μικρό θεατράκι της οδού Παραμυθίας με την ευκαιρία των παραστάσεων θεατρικού έργου σχετικού με τον ιδρυτή της Γεώργιο Δροσίνη, Μια αμυγδαλιά ανθίζει στη νεκρή γη, Γεώργιος Δροσίνης: Μια εποχή – Μια παρουσία της Τούλας Μπούτου.
            Προσήλθαμε με την πεποίθηση ότι θα βρισκόμαστε σε μια οικεία ζεστή ατμόσφαιρα για να τιμήσουμε αφενός μια πολυσχιδή προσωπικότητα και αφετέρου την πραγμάτωση της διατήρησης ενός μέσου επικοινωνίας, το οποίο ακριβώς λόγω των αξιών που πιστά και αταλάντευτα υπηρετεί, εξακολουθεί καίτοι ‘εφημερίς’ να ξεπερνά το ‘εφήμερον’ ώστε ν’αποτελεί σημείο αναφοράς της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής της πατρίδας μας. Από το 1894 ότε έλαβε τη μορφή ημερησίας εκδόσεως αδιαλείπτως μέχρι σήμερα.
            Χάρι στην αφοσίωση στο στόχο και τις ικανότητες της ‘στενής’ οικογένειας διατηρεί μέσα σ’ένα ελάχιστα φιλικό περιβάλλον, την αυτάρκεια εκείνη που προϋποθέτει η ελευθερία των απόψεων, των λόγων και των έργων. Δύσκολος ο δρόμος. Ελπιδοφόρο όμως το μήνυμα που εκπέμπεται. Εμείς, οι φίλοι και συνεργάτες ευχαριστούντες για την τιμή που μας έγινε είχαμε την δυνατότητα να ‘γεμίσουμε τις μπαταρίες μας’. Η συνέχεια επί του… πιεστηρίου».

Η ευρωβουλευτής κ. Ρόδη Κράτσα για την 'Αμυγδαλιά'



με κλικ στην εικόνα μεγέθυνση


απόσπασμα από την σελίδα της ευρωβουλευτού κ. Ρόδης Κράτσα στο facebook

Δυο ακόμα κριτικές για την 'Αμυγδαλιά'


«Μια αμυγδαλιά ανθίζει στη νεκρή γη»

Μια αξιόλογη παράσταση με θέμα τη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα ποιητή Γεωργίου Δροσίνη παρουσιάζεται κάθε Παρασκευή και Σάββατο (8.30 μ.μ.) στο θέατρο «Παραμυθίας». Ένα έργο της Τούλας Μπούτου εμπνευσμένο από τη ζωή του Γεωργίου Δροσίνη, που αγαπήθηκε πολύ στην εποχή του, ζυμώθηκε μ’αυτήν και την αποτύπωσε στο ποιητικό και κοινωνικό έργο του για να την παραδώσει στους επερχόμενους.
Παρακολουθήσαμε την παράσταση στην επίσημη πρεμιέρα της και μας άρεσε. Είναι μια παράσταση γεμάτη ρομαντισμό, νοσταλγία, η οποία σέβεται τον θεατή, αλλά και το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται. Ο σκηνοθέτης Στέλιος Γούτης δημιούργησε μια κλασική παράσταση, η οποία ταξιδεύει στις αρχές του 20ου αιώνα, ανταποκρινόμενος σωστά στη θεατρική άποψη του κειμένου και αναδεικνύοντας με νοσταλγία και χιούμορ το δυναμικό και αισιόδοξο πνεύμα του ποιητή, ενώ η πρωτότυπη μουσική του Παντελή Θαλασσινού δίδει μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα. Τα σκηνικά και τα κοστούμια φέρουν την υπογραφή της Γιοβάννας Πρασίνου, οι φωτισμοί είναι του Μπ. Αρώνη, οι περούκες και το μακιγιάζ του Γιώργου Σκένδρου. Τη φωτογράφηση επιμελήθηκε ο Διονύσης Μοσχονάς.
Στον ρόλο του ποιητή ο Μανώλης Δεστούνης, ο οποίος έδωσε τον καλύτερό του εαυτό. Πολύ καλοί και οι υπόλοιποι ηθοποιοί Μαρουσώ Γεωργοπούλου, Μαίρη Κομματά, Κων/νός Ραβνιωτόπουλος, Βάλλια Σαπανίδου, Εύα Στυλάντερ, Ελεάννα Φινοκαλιώτη.
Το ποιητικό έργο του Γεωργίου Δροσίνη θεωρείται σήμερα ιδιαιτέρως σημαντικό για την εποχή του. Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της Νέας Αθηναϊκής Σχολής, που επεδίωκαν να ανανεώσουν τον ποιητικό λόγο, να τον απαλλάξουν από το στόμφο και να καθιερώσουν την δημοτική ως επίσημη γλώσσα της λογοτεχνίας. Πολλά από τα ποιήματά του είναι διαχρονικά. Ένα από αυτά η «Ανθισμένη Αμυγδαλιά» του, κέρδισε την αθανασία και τραγουδιέται ακόμη και σήμερα.
Η συγγραφεύς, η οποία συχνά έχει διακριθεί και τιμηθεί για το έργο της, φωτίζει την προσωπικότητα του μεγάλου μας ποιητή, που λάτρεψε την ελληνική γη και στήριξε τους απλούς ανθρώπους, σε δύσκολους καιρούς για την Ελλάδα. Και όπως σημειώνει: «Τώρα που η Ελλάδα περνά μια από τις οδυνηρότερες και βαθύτερες κρίσεις της ιστορίας της, που η ασύγκριτη ελληνικότητά μας δέχεται βολές και επικρίσεις από πολλούς που τόσα οφείλουν σ’αυτή την μικρή, μα Μεγάλη χώρα, σκέφθηκα πως και ένα θεατρικό έργο που να είναι αφιερωμένο στη ζωή και στο έργο αυτού του πολύπλευρου και τόσο Ελληνικού ανθρώπου, Γ. Δροσίνη, θα ήταν κάτι πολύ θετικό. Έχει ειπωθεί: ‘Για να πλήξεις ένα λαό να τον χτυπήσεις στην ιστορία και τη Γλώσσα του’. Ο Γ. Δροσίνης αγωνίστηκε απτόητος γι’αυτά τα δυο υπέρτατα αγαθά» (…)
(…) Η παρουσία του Γεωργίου Δροσίνη διατηρείται ζωντανή και μέσα στο Μουσείο Δροσίνη (Αγ. Θεοδώρων & Δημητρίου Κυριακού, Κηφισιά, www.drossinismuseum.gr) με πλουσιότατο υλικό από τη ζωή και τη δράση του (κέρινα ομοιώματα, προσωπικά του αντικείμενα, βιβλία, παρτιτούρες από τα μελοποιημένα του ποιήματα, κ.ά.). Το Μουσείο Δροσίνη υπήρξε κατοικία του ποιητή και σήμερα είναι ένας ιδιαίτερος τόπος αναφοράς στα σχολεία, για ανθρώπους που ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για τη ζωή και το έργο του, για φίλους της ιδιαίτερης ποιητικής του προσωπικότητος, η οποία διατηρείται πάντα ζωντανή.

Φαίδρα Βασιλάκη
εφ. Εστία, 12.12.2012
απόσπασμα από την κριτική της



Η δημοσιογράφος Άννα Μπούτου για την ‘Αμυγδαλιά’

(…) Το έργο σας μου άρεσε πολύ! στο τέλος εκεί που ο ποιητής σβήνει το κεράκι στην τούρτα γενεθλίων του και μετά από λίγο "σβήνει"  ήσυχα στην καρέκλα του συγκινήθηκα πολύ και δάκρυσα. Ο Μανώλης Δεστούνης ειναι πολύ πειστικός ως Δροσίνης, μπορείς να πεις ότι αποτελεί μετενσάρκωση του ποιητή. Όλοι οι ηθοποιοί είναι επαρκείς. Η Ελεάννα Φινοκαλιώτη είναι μια αποκάλυψη με την δροσιά της, την ομορφιά της και το ταλέντο της.
Η σκηνοθεσία ευρηματική. Μου άρεσε πολύ η ανθισμένη αμυγδαλιά, όταν σκορπίζονται τα άνθη της. Δεν γνώριζα την πατρότητα του αγαπημένου αυτού τραγουδιού που το τραγουδούσα σαν παιδί τα απομεσήμερα της Κυριακής στο σπίτι των παππούδων μου όταν τελειώναμε το φαγητό και πιάναμε το τραγούδι...
Το κείμενό σας αποπνέει μια ανεμελιά και αναρωτιέμαι αν αυτή η ιδιότητα χαρακτήριζε τον Δροσίνη. Παραλείψατε να αναφερθείτε, σκιαγραφώντας την εποχή, στα συγκλονιστικά γεγονότα 
που σημάδεψαν το πρώτο μισό του 20ού αιώνα,  πόλεμοι, πανδημίες. Πιστεύω ότι μπορείτε να βάλετε μερικές σχετικές πινελιές αν το ξαναδουλέψετε προκειμένου να εκδοθεί σε βιβλίο ή να
 
ανεβεί μελλοντικά πάλι στο θεατρικό σανίδι.
Όπως και νάναι, συγχαρητήρια για την αστείρευτη δημιουργικότητά σας και  για την έμπνευσή σας να μας ξανασυστήσετε έναν βάρδο του Ελληνισμού (…)

Άννα Μπούτου
 δημοσιογράφος

Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2013

Η "Αμυγδαλιά" στο Hellas.gr

με κλικ στην εικόνα μετάβαση στο βίντεο

Ο Μανώλης Δεστούνης και άλλοι συντελεστές της παράστασης "Μια αμυγδαλιά ανθίζει στη νεκρή γη, Γεώργιος Δροσίνης μια εποχή - μια παρουσία" μιλούν στον Πολυπράγμονα και στο Hellas.gr

Τρίτη 1 Ιανουαρίου 2013

Δροσίνης και 'Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος'



Γεώργιος Δροσίνης
Η δημιουργική του δράση όσον αφορά
τα λογοτεχνικά περιοδικά και ιδιαίτερα
το Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος




Τ
ο όνομα του Γεωργίου Δροσίνη είναι στενά συνδεδεμένο με την έννοια ‘ΠΟΙΗΤΗΣ’. Δεκατέσσερις ποιητικές συλλογές έχουν δει το φως και άπειρες είναι οι κριτικές που έχουν γραφεί και οι εργασίες που έχουν δημοσιευτεί για το ποιητικό του έργο. Όμως, ο Δροσίνης, δεν ήταν μόνο ποιητής. Η πνευματική, φιλολογική και κοινωνική του δράση ήταν τόσο πολύπλευρη που όπως έχει γράψει μεταξύ άλλων και ο Αντρέας Καραντώνης, ‘δεν είναι δυνατόν μήτε καν να τη σκιαγραφήσουμε’. Είναι γνωστό πως υπήρξε ποιητής, δοκιμιογράφος, δημοσιογράφος, μυθιστοριογράφος, λαογράφος, μεταφραστής. Εκδότης και διευθυντής περιοδικών που άφησαν εποχή. Στις 26 Ιουλίου 1891, δημοσιεύεται για πρώτη φορά το ποίημα του Δροσίνη ‘ποτάμι’ στο περιοδικό Εστία. Κάτι πολύ σημαντικό σε σχέση με την ηλικία του ποιητή και το κύρος του περιοδικού. Το περιοδικό Εστία κυκλοφόρησε από το 1876 ως το 1894. Ο Δροσίνης το 1894 μετέτρεψε την Εστία σε ημερήσια εφημερίδα και το 1898 την παρέδωσε στον Άδωνη Κύρου.
Το περιοδικό Εστία επανακυκλοφόρησε το 1927 ως Νέα Εστία υπό τη διεύθυνση του Γρ. Ξενόπουλου.
Άλλα περιοδικά στα οποία ήταν δημιουργός: η Εθνική Αγωγή (που κυκλοφόρησε από το Μάρτιο 1898 ως το Μάιο του 1904), η Μελέτη (από το 1907 έως 1912), το Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος (από το 1922 έως το 1936). Και εδώ θα επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας. ‘Γι’ αυτό το περιοδικό’, αναφέρει σχετικά ο Δροσίνης ‘είχα πρόγραμμα την πρωτοτυπία, το κάθε νέο, καινούργιο, άγνωστο ακόμα’.
          Ο  Γ. Δροσίνης, στο ημερολόγιό του που καλύπτει την περίοδο της ζωής του από τον Οκτώβριο του 1946 έως τον Οκτώβριο του 1949, μια περίοδο όχι τόσο ζωντανή και σφύζουσα φυσικά αφού το 1951 υπήρξε ο χρόνος της παντοτινής απουσίας του υπέργηρου πια δημιουργού, αναφέρονται γεγονότα και ιστορίες από τη ζωή του με τόσο γλαφυρό και ελκυστικό τρόπο που χαρίζουν μια αισθητική απόλαυση και από όπου αντλούνται πολύτιμες πληροφορίες. ‘Οι μαρτυρίες του Δροσίνη αποτελούν πολύτιμη πηγή για τον μελετητή του νεότερου Ελληνισμού, όχι μόνο για την εγκυρότητά τους αλλά και την μοναδικότητά τους αφού ελάχιστες καταγραφές αυτού του είδους μας έχουν παραδοθεί’, διαβάζουμε στην εισαγωγή του Α’ Τόμου από τα ‘Σκόρπια Φύλλα της Ζωής μου’, έργο που εκδόθηκε με την φιλολογική επιμέλεια του κ. Γιάννη Παπακώστα.
          Σ’αυτή τη μικρή μας αναφορά στο έργο του τόσο σημαντικού αυτού πνευματικού τέκνου της Ελλάδας, Γ. Δροσίνη, θα επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας σε ένα από αυτά τα περιοδικά που εξέδιδε και άφησαν εποχή. Στο Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος. Αυτό άρχισε να εκδίδεται στην Αθήνα από το 1922, λίγο πριν από τα γεγονότα της Μικράς Ασίας, ως το 1936. Ιδρυτής και διευθυντής, όπως είπαμε ο Γ. Δροσίνης και εκδότης ο Ι.Ν. Σιδέρης. «Σκοπός του, όπως αναφέρεται στον πρόλογο του πρώτου έτους, ήταν ‘η παροχή εθνικών υπηρεσιών’. Δηλαδή η αναφορά στην συνεισφορά των πνευματικών δυνάμεων του έθνους, στον εκπολιτιστικό αγώνα, στην πληροφορία παντός είδους ώστε το κοινό να γνωρίσει τις νεοαποκτηθείσες περιοχές (Βόρεια Ελλάδα) οι οποίες διεύρυναν τα όρια του ελληνικού κράτους αλλά και αυτές που δεν είχαν ακόμα απελευθερωθεί, στη συντήρηση της ιστορικής μνήμης με σελίδες αφιερωμένες στα μεγάλα κατορθώματα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821 και στην ‘ανασκόπησιν των έκτοτε συντελεσθέντων καθ’άπαντας τους κλάδους του εθνικού ημών βίου’. Εκτός από τη συνήθη ημερολογιακή ύλη (πασχάλια, εορτολόγια, μηνολόγια, ηλιοδρόμια, εκλείψεις, εθνικές επέτειοι, αργίες κ.α.) το Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος συγκροτεί ένα πολύτιμο επιστημονικό και φιλολογικό σύγγραμμα με μελέτες από τη βυζαντινή και νεότερη αλλά και αρχαία γραμματεία και ιστορία, λαογραφία, αρχαιολογία, γλώσσα κ.α.»[1].
          Το Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος, ετοιμάστηκε για έκδοση μέσα στο 1921 και δόθηκε στην κυκλοφορία τον Ιανουάριο του 1922, διατηρούμενο αλώβητο παρόλη την τραγικότητα της εποχής εκείνης, δηλαδή της Μικρασιατικής Καταστροφής και με όλες τις συνέπειες αυτής της καταστροφής. Για 15 ολόκληρα χρόνια (1922 έως 1936) ήταν ο καθρέφτης της φιλολογικής μας παραγωγής. Δεκαπέντε τόμοι στους οποίους εμπεριέχονται 711 άρθρα. Η ποικιλία των άρθρων και η πολυθεματική τους εμβέλεια ήταν αξιολογότατη.
Για παράδειγμα:
Τόμος A’, ‘Ολόχρυσος στάχωσις ευαγγελίου’, σελ. 157, ‘Θεόδωρος Κολοκοτρώνης’, σελ. 53.
Τόμος B’, ‘ο νέος βασιλεύς των Ελλήνων, Γεώργιος ο Β΄’, σελ.1, ‘Η Μινωική θεά’, σελ.98.
Τόμος Γ’, ‘Η Μεγάλη του Γένους Σχολή’, σελ. 45.
Τόμος Δ’, ‘Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος Ζ΄’, σελ. 55, ‘Η σημερινή Μονή Αγίας Λαύρας’, σελ. 183.
Τόμος Ε’, ‘Είσοδος του Ιμπραήμ εις το καιόμενον Μεσολόγγιον’,σελ.29, ‘Το ένδυμα των γυναικών της περιοχής της Πρέσπας’,σελ.160.
Τόμος ΙΕ’, ‘Δ.Γ. Καμπούρογλους’, σελ. 403, ‘Η Ελασσώνα κι η Ολυμπιώτισσα’, σελ. 117.
Κλπ, κλπ…
Από δε τους αρθογράφους αυτών των κειμένων, δηλαδή τους συνεργάτες του Ημερολογίου, αναφερόμαστε ενδεικτικά σε μερικούς μόνο: Κ. Παλαμά, Μ. Τσιριμώκο, Ν. Πετιμεζάς – Λαύρας, Δ. Βουτυράς, Ι. Γρυπάρης, Σ. Θεοτόκης, Κ. Καιροφύλας, κ.α.
Από την εικονογράφηση του Ημερολογίου θα αναφερθούμε στις αναπαραγωγές έργων ζωγράφων και γλυπτών όπως:  Σ. Βικάτος, Δ. Γαλάνης, Ε. Θωμόπουλος, Κ. Μαλέας, Δ. Μπισκίνης, Κ. Παρθένης, Γ. Ροϊλός, Δ. Σώχος, Ν. Χατζηκυριάκος – Γκίκας κ.α. και φωτογραφίες.
Στο πολύ εμπεριστατωμένο βιβλίο του Κ. Δεμερτζή, ‘ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΟΥ Γ. ΔΡΟΣΙΝΗ, Βιβλιογραφική παρουσίαση’, που αναφέρεται στους 15 τόμους του περιοδικού, στις περίπου 480 σελίδες του, συναντούμε μικρά αποσπάσματα άρθρων σημαντικών συγγραφέων όπως για παράδειγμα, του Θεοδωρακόπουλου Ιωάννη, καθηγητού, από μια επιστολή που είχε αποστείλει στον φίλο του Ιωάννη Τσάτσο, στην Γερμανία. Γράφει μεταξύ άλλων: ‘Αγαπημένε μου φίλε, το γράμμα σου με βρήκε μέσα σε μια φωτεινή διάθεση. Ό,τι σου είπα επήδησε αυθόρμητα απ’τη ψυχή μου χωρίς καμιά άλλη αποστολή παρά για να σου φανερωθώ. Γι’αυτό πάρτο έτσι όπως βγήκε, αποσπασματικό και αυθόρμητο, θερμό με τη πνοή της ιδέας.  
          Για τη μητρική τη γλώσσα είμαι πάντα πρόθυμος να πολεμήσω, μα μέσα σ’αυτή να βάλω μια ουσία, μια ιδέα. Για τίποτε άλλο δεν μπορώ να πολεμήσω στη ζωή. Δεν είμαι ποιητής, όπως είσαι εσύ, μα άμα έρχεται ένας χείμαρρος μέσα μου τότε με πιάνει μανία, άλλη ίσως απ’την ποιητική, πες την φιλοσοφική, που δίνει αμέσως και στη γλώσσα μορφή και χαρακτήρα. Εσύ φέρνεσαι απ’την ποίηση στη φιλοσοφία, άμα σε πιάνει μανία ανέρχεσαι απ’το χρόνο στο άχρονο με ποιητικά μέσα, εγώ άμα με κυριεύει το δαιμόνιο έρχομαι απ’το άχρονο στο χρόνο και παίρνω ό,τι βρίσκω μπροστά μου και του δίνω κάτι απ’το άχρονο. Μα στο βάθος συναντώνται και τα δυο, η ποίηση και η φιλοσοφία. Βάλε και κάποια άλλη μανία που με πιάνει κάποτε κάποτε, πες την θρησκευτική που αρχίζω και πονώ για όλα που βλέπω γύρω μου, για όλη την ιστορική και τη φυσική ζωή, και πνίγομαι μέσα στον πόνο αυτόν όσο που νάρθη ο λόγος το μίλημα, που κάνει κανείς γράφοντας, για να με σώση, τότε έχεις όλη την δράσι της ψυχής μου’
          Τελειώνοντας αυτή τη μικρή συμβολή μας αναφερόμενοι και στην ιδιότητα ως εκδότη περιοδικού, θα τονίσουμε πως ο Δροσίνης πίστευε στην εκπαιδευτική προσπάθεια, σαν υποχρέωση του μορφωμένου πολίτη απέναντι στο εθνικό μας σύνολο. Και γι αυτό το σκοπό καταπιάστηκε με τον ίδιο ζήλο όπως και στη λογοτεχνική του δημιουργία και στην κοινωνική του προσφορά και απέδωσε καρπούς αθάνατους τόσο σημαντικούς όσο και στους όποιους άλλους τομείς της λογοτεχνικής και κοινωνικής του ζωής κι αν ασχολήθηκε.

Τούλα Μπούτου

           


[1] Πηγή: Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, σελ.807-808, εκδ. Πατάκη