ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Τ

ο ότι τόσα πολλά λέγονται – συζητούνται και γράφονται για το πρόβλημα αυτό δεν σημαίνει τίποτε άλλο από το ότι το πρόβλημα πραγματικά υπάρχει, έχει μπει στη ζωή μας και απασχολεί όλους μας. Τώρα πότε και πω άρχισε, και, κυρίως τι πρέπει ή τι μπορούμε να κάνουμε γι’αυτό, είναι πολύ δύσκολο, περίπλοκο να το πούμε.

            Αυτός ο αιώνας μας, ο περίφημος της τεχνικής επανάστασης ήρθε πάνω στη Γη κάπως αταίριαστος και ασύνδετος με τους αιώνες που προηγήθηκαν και που είχαν κάποια ομαλότητα στη διαδοχή του ενός στον άλλον. Μόνον ο Ιούλιος Βερν είχε συλλάβει, με τη φαντασία του που μπορούσε να καλπάζει ή μάλλον, να διασχίζει το άπειρο σε σημερινό διαστημόπλοιο με την ταχύτητα αστραπής, σε ταξίδια υπεργήινα, ταξίδια μέσα στα έγκατα της γης και στα βάθη των ωκεανών. Σήμερα τίποτα δεν μας προκαλεί έκπληξη, έκσταση ή απορημένο θαυμασμό. Σπάσαμε τα δεσμά της βαρύτητας και πατήσαμε στο φεγγάρι, βρεθήκαμε στο άπειρο. Τον ουράνιο φίλο και σύντροφο στην ανθρώπινη πορεία μας. Αύριο η φθαρτή μας παρουσία θα εγκαινιάσει ποιος ξέρει ποιον ή ποιους πλανήτες. Βιβλία, περιοδικά, ταινίες και κασέτες μας κατακλύζουν με τα υπεργήινα και εξωγήινα παιχνίδια. Φόβοι και ελπίδες. Τα παραμύθια της γιαγιάς σήμερα είναι γεμάτα από τέτοιες πρωτοφανέρωτες περιπέτειες και οραματισμούς. Κι αναρωτιόμαστε, ως που; Ως πότε; Ποιο είναι το κέρδος; Ο υπερσύγχρονος ερευνητής Mc Nail Burns, παραδέχεται πως ο αιώνας μας θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί σαν ο πιο σημαντικός για την ανθρωπότητα, κι αφού του δώσει μερικούς τίτλους, καταλήγει: ‘Πιο απλά θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την εποχή μας σαν εποχή της Αγωνίας’. Κι ο Benzamin το διακρίνει κι αυτός και ελπίζει όμως πως η αγωνία θα γίνει το μέσον για να οδηγηθούμε σε μια πιο δίκαιη κοινωνία. Ωστόσο, τα προβλήματα υπάρχουν και συμπορεύονται. Δεν θα ισχυρισθούμε πως ο άνθρωπος ήταν στο παρελθόν ένα αγγελικό ον που ξαφνικά άλλαξε στο εγωιστικό, σημερινό είδος. Τα ελαττώματα και τις αρετές τα κουβαλούσε πάντα τα ίδια επάνω του, όπως κουβαλά η χελώνα το φορητό της σπίτι. Όμως είναι αναμφισβήτητο πως κάτι άλλαξε στο ρυθμό της ζωής μας, γενικά. Υπολογιστές μας μετρούν το χρόνο και τις συναλλαγές, ρομπότ με καταπληκτικές ικανότητες αντικαθιστούν ανθρώπους, γραφεία Δημοσίων σχέσεων ρυθμίζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις.

Κι ενώ όλα τα τεχνικά μέσα προσπαθούν να μας βελτιώσουν τη ζωή και τις συνθήκες της, η μοναξιά ανθίζει και καρποφορεί και δυναστεύει τη ζωή μας. Μοναξιά το παιδί. Το πρότυπο μητέρας έχει αλλάξει, γιατί η μητέρα εργάζεται, πρέπει να εισφέρει στο σπίτι σαν ισότιμο μέλος με τον άντρα. Πληρώνει το τίμημα της ισοτιμίας. Η γιαγιά, η παλιά εύκολη λύση, είναι κι αυτή απασχολημένη με πολλούς τρόπους –εργασία, κοινωνικές υποχρεώσεις, ψυχαγωγία.

Το παιδί, θα περάσει τις ώρες στους σταθμούς και τα σχετικά απρόσωπα κέντρα. Μοναξιά ο νέος. Έχει πάρα πολλές παροχές. Τα ταχύτατα και εύκολα μέσα επικοινωνίας έκαναν τα ταξίδια γρήγορα και προσιτά. Θεάματα κάθε είδους. Σχέσεις με το άλλο φύλο ελεύθερες να τις χαίρεται κάθε στιγμή. Όμως, η αβεβαιότητα για το που βαδίζει η έλλειψη της πίστης της θρησκευτικής, η απουσία της οικογένειας που συγκεντρωνόταν γύρω από το ίδιο τραπέζι, το βράδυ για ένα διάλογο ζεστό, η αβεβαιότητα της επαγγελματικής επιτυχίας, του σκοτεινιάζουν τη διάθεση και τη χαρά της ζωής. Η ζωή έχασε την υπέρτατη αξία της. Βλέπουμε σήμερα πολλές αυτοκτονίες, άμεσες και έμμεσες. Γιατί έμμεση αυτοκτονία είναι και το ρίξιμο στα ναρκωτικά.

Και ύστερα η μοναξιά της τρίτης ηλικίας. Βλέπουμε κι εδώ η τεχνική πρόοδος βοήθησε την ιατρική. Καινούργια φάρμακα και τρόπους θεραπείας. Και η ιατρική βοήθησε τον άνθρωπο να κρατάει τα χρόνια της νεότητας περισσότερο, να παρατείνει αρκετά το χρόνο της ζωής. Όταν όμως, ο άνθρωπος φτάνει στην ηλικία που μπορεί μόνο να παίρνει και όχι να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο, γίνεται κοινωνικό βάρος. Εμείς, στο επάγγελμά μας –του γιατρού- συναντούμε πολύ συχνά τον εγκαταλελειμμένο ηλικιωμένο που έχει αφεθεί στη σκληρή του μοίρα. Οίκοι ευγηρίας ξεφυτρώνουν παντού. Δεν είναι τίποτε άλλο από θερμοκήπια για το δέντρο της μοναξιάς.

Αυτά όλα είναι καθημερινές διαπιστώσεις. Δεν μένει παρά να προσπαθήσουμε για κάποιες λύσεις. Που θα κάνουν τον τεχνικό πολιτισμό όπλο ευτυχίας μόνον σε ανθρώπινα χέρια.

Και επειδή από τον άνθρωπο δημιουργήθηκαν όλα τα προβλήματα, ο άνθρωπος πάλι μπορεί να βγει απ’αυτό, να βρει τη λύση και τη θεραπεία τους.

Ο Ευάγγελος Σαββόπουλος [πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κινήσεως στην Ελλάδα, πρώην Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρώπης], σε μια διάλεξή του ‘Αγάπη και Δημόσιος Βίος’ λέει κάπου: ‘Ως λύση των κοινωνικών προβλημάτων, πολλά δοκιμάστηκαν μέχρι σήμερα. Τα προβλήματα όμως, παραμένουν. Γιατί λοιπόν να μην επιμείνουμε για το καλύτερο και ανέξοδο κοινωνικό φάρμακο, την ΑΓΑΠΗ. Η αγάπη που είναι προϋπόθεση ΕΙΡΗΝΗΣ’.

Και ο Schiller γράφει κάπου: ‘Άπειρες αρμονίες κοιμούνται μέσα μας περιμένοντας την προσταγή για να ζήσουν’.

                             

                         Τούλα Μπούτου