Άγγελος Σικελιανός

Ο Άγγελος Σικελιανός ήταν το τελευταίο παιδί από τα επτά της οικογένειας του Ιωάννη Σικελιανού, καθηγητή ξένων γλωσσών και λογίου.

Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1884 όπου και τελείωσε με άριστα το Γυμνάσιο. Έρχεται να σπουδάσει νομικά στην Αθήνα, γρήγορα όμως εγκαταλείπει τις σπουδές του για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Αρχίζει να μελετά με πάθος τους αρχαίους Έλληνες ποιητές και συγχρόνως να γράφει και να δημοσιεύει σε περιοδικά (όπως από το 1903 στον Νουμά). Σιγά σιγά ωριμάζει μέσα του η ‘Δελφική Ιδέα’ και γίνεται το όνειρο και ο σκοπός της ζωής του. Τον είπανε ‘προφητικό’ και παράλληλα ανθρώπινο και ποιητή και είναι αλήθεια. Γιατί μέσα από το αιώνια ελληνικό στοιχείο οραματίστηκε να ανθίσει και να καρποφορήσει το αιώνια ανθρώπινο. Πίστευε πως οι Δελφοί μπορούν να γίνουν η πατρίδα όλων των ανθρώπων, πηγή Ειρήνης και κρίκος για να ενώσει τους σπαρμένους λαούς πάνω στην μία και κοινή μας πατρίδα, τη Γη. Έλεγε «Είμαι γιος της Γης και του κάταστρου ουρανού. Να γιατί η ψυχή μου είναι αθάνατη».

Το 1905 γνωρίζει την Εύα Πάλμερ στην Αθήνα. Η Εύα είναι μια πλούσια, υλικά και πνευματικά, αμερικανίδα που λατρεύει οτιδήποτε έχει σχέση με την Ελλάδα. Γρήγορα γίνεται ο πιστός του σύντροφος στη ζωή και στον αγώνα για την πραγματοποίηση του μεγάλου ονείρου την αναβίωση της Δελφικής Ιδέας. Στο βωμό αυτού του σκοπού η Εύα σκόρπισε απλόχερα τη μεγάλη της περιουσία και τους θησαυρούς της ψυχής της. Μαζί απέκτησαν έναν γιο τον Γλαύκο που ακόμα ζει στην Αμερική.

Το 1927, οργανώνονται οι πρώτες δελφικές γιορτές με παράσταση του “Προμηθέα Δεσμώτη” του Αισχύλου, έκθεση λαϊκής χειροτεχνίας, αγώνες στο Στάδιο των Δελφών και ομιλίες του Άγγελου Σικελιανού. Το 1930 ξαναγίνονται οι γιορτές αυτές για δεύτερη και τελευταία φορά με παραστάσεις του “Προμηθέα Πυρφόρου” και των “Ικέτιδων”, με πυρρίχιους χορούς σε διδασκαλία Εύας Σικελιανού, πένταθλο και απαγγελία του ύμνου του Απόλλωνα. Όμως έχουν στοιχήσει αυτές οι γιορτές τόσο αβάσταχτα πολλά, σε κόπους και χρήμα και έχουν αντιμετωπίσει πολλές αντιδράσεις, επικρίσεις και ειρωνικά σχόλια και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πάντως ένα έχει σημασία, ο σπόρος έχει πέσει, η Δελφική πανανθρώπινη Ιδέα έχει φυτρώσει και είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν πως κάποτε θα δώσει τους υπέροχους καρπούς της.

Παράλληλα με τον αγώνα στου Δελφούς ο Άγγελος Σικελιανός γράφει ποίηση, λυρική, επική που υμνεί την φύση που πάλλεται από ζωή και έρωτα. Έλεγε πως πάντα έγραφε σε κατάσταση «Ανοιχτομάτας Μέθης» και ποτέ σαν συνειδητή κατάσταση του ποιητικού λόγου.

Έργα του: ο “Αλαφροΐσκιωτος” που γράφτηκε σε ένα ταξίδι του στην Αίγυπτο, οι τρεις τόμοι με γενικό τίτλο “Λυρικός βίος” , “Ο Δαίδαλος στην Κρήτη”, “Ο Χριστός στην Ρώμη”, το “Μήτηρ Θεού” και άλλα. Πάντα με την πιστή του Εύα κοντά του γυρίζει και ριζώνει κατά καιρούς σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, Λευκάδα, Σαλαμίνα, Συκιά Κορινθίας, Κηφισιά. Το 1938 όμως ο γάμος τους διαλύεται, η Εύα μένει στην Αμερική, όπου ποτέ δεν έπαψε να αγωνίζεται για να ξυπνήσει το ενδιαφέρον των ανθρώπων για τη Δελφική Ιδέα. Το 1940, ένα γράμμα του Άγγελου Σικελιανού, της ζητά την άδεια για να παντρευτεί την Άννα Καραμάνη, με την οποία ήταν ερωτευμένος και με την οποία έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ύστερα από μια περίοδο σιωπής κάνει την παρουσία του πάλι με την ποιητική συλλογή “Αντίδωρο” και την τραγωδία “Σίβυλλα” που ήταν γραμμένη στην περίοδο της κατοχής και κυκλοφόρησε το 1943.

Ο ποιητής πεθαίνει το 1951 στην Αθήνα, ύστερα από μακροχρόνια αρρώστια, όμως από κάποιο λάθος που έκανε το φαρμακείο και του απέστειλε αντί του αντι-υπερτασικού φαρμάκου, κάποιο άλλο με αποτέλεσμα το θάνατό του. Το 1952 επιστρέφει η Εύα στην Ελλάδα για να επισκεφτεί τον τάφο του στους Δελφούς. Να κάνει ένα προσκύνημα στα μέρη που πάτησαν και αγάπησαν μαζί. Η Εύα θα πεθάνει στην επίσκεψη της στους Δελφούς και θα ταφεί εκεί.

Πάνω στον τάφο της θα χαραχθούν στοίχοι από τον Αλαφροΐσκιωτο:

«Θεία Αθάνατη

τον πέπλο εσύ τον έσυρες με τα ιερά σου χέρια»

Ένα ποίημα για την Εύα Σικελιανού:

Στον τάφο της Εύας Σικελιανού

Και θα ‘ρχονται σήμερα , κι αύριο, και πάντα

γενιές να σ’ απαντήσουν.

Για να λουστούν στο φως της άυλης παρουσίας σου,

να πιουν από τα νάμματα των οραματισμών σου.

Θα ‘ρχονται για ν’ αποθέσουν ευλαβικά

το μυροβόλο άνθος της θύμησης.

Να περπατήσουν πάνω στα σβησμέν’ αχνάρια

της παντοτινής σου λάμψης,

που καταυγάζει το αιώνιο τοπίο.

Ω! Εύα… Δική μας Εύα Σικελιανού,

που μπόλιασες στο αίμα σου

την πιο ανόθευτη ελληνική μας φλέβα

κι ένα ατόφιο ελληνικό μας κύτταρο

με την πιο γνήσια σπαργή του.

Ας είναι  ευλογημένη η ώρα

που σ’ έδεσε με την Ελλάδα!

Κι οι Φαιδρυάδες

ας παίρνουν τον απόηχο από τους χτύπους της καρδιάς σου

ένα τραγούδι του ανέμου να τον κάνουν,

για ν’ αντηχεί θριαμβικά.

Παιάνας του κάλλους του ανέσπερου Ελληνικού

και του δικού σου.

Τούλα Μπούτου