ΠΑΤΡΙΔΑ

Από την ποιητική συλλογή μου Υπέρβαση.

ΠΑΤΡΙΔΑ

Πάλλευκο νούφαρο
που ταξιδεύεις απτόητο
μέσα σε μι’ αγκαλιά
ανάμεσα σε Ιόνιο κι Αιγαίο
χωρίς σταματημό.
Νούφαρο από το μίσχο
κρατημένο του Βορά σου
και της καρδιάς σου την αλάθητη
πυξίδα για οδηγό.
Υπάρχεις!
Λικνίζοντας ακούραστα
τις δαντελένιες σου όχθες
στη γαλανή κολυμπήθρα
μιας αέναης αναβάπτισης!
Υπάρχεις!
Ρίζα γερή ρουφώντας
στο “πάντα” τα νάματα
της απέθαντης Ιστορίας σου.
Υπάρχεις!
Κι ας να σε κόψουν πόσοι το πόθησαν!
Πόσοι να ξεριζώσουν βάρβαρα
τις ρίζες τις βαθειές σου!
Πόσοι να διαφεντέψουν
τ’ αστραφτερό σου Παρόν!
Να φυλακίσουν τ’ αστραποβόλημα
της ασύγκριτης παρουσίας σου
στο κύλισμα του Χρόνου
Κράτει καλά νούφαρο του Φωτός!
Κλείνοντας όλη τη λάμψη
του Χτες, του Σήμερα, του Αύριο
στα ολόρθα σου πέταλα.
Κράτει καλά!
Το αίμα της καρδιάς μας
Ποτάμι ασίγαστο που κυλά
στα ζωντανά σου σπλάχνα.
Κι όλοι για σένα σφιχταγκάλιασμα
Γη των προγόνων μας.
Δική μας Γη.

Θέατρο Ελπίδας

Το Θέατρο Ελπίδας θα παραμείνει κλειστό την Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου και τις υπόλοιπες μέρες των εορτών θα λειτουργήσει κανονικά. Με το εξής πρόγραμμα:

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΕΝΟ & ΜΥΣΤΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ
Δύο Μονόπρακτα της Τούλας Μπούτου, που θίγουν θέματα σύγχρονα, κοινωνικά σε σκηνοθεσία Τάσου Λέρτα. Παίζουν Βύρων Κολάσης, Νίτα Παγώνη, Οδυσσέας Σταμούλης, Πάνος Νικολαΐδης, Μιλένα Παρθενίου, Αναστασία Ελευθερίου, Έφη Χαντζούλη

Τετάρτη στις 7 μ.μ.
Πέμπτη στις 8 μ..μ (εκτός 31/12)

ΚΑΓΚΕΛΑ ΜΕΡΚΕΛ
Η μοναδική επιθεώρηση του χειμώνα σε σκηνοθεσία, χορογραφίες Φώτη Μεταξόπουλου, με τον Μανώλη Δεστούνη, τη Σοφία Τρανά και 6 νέους ταλαντούχους ηθοποιούς.

Παρασκευή στις 8 μ.μ.
Σάββατο στις 8 μ.μ.
Κυριακή στις 6 μ.μ.

ΔΟΥΛΕΣ
Το κλασσικό έργο του Γάλλου συγγραφέα Ζαν Ζενέ σε σκηνοθεσία Μανώλη Δεστούνη. Παίζουν Μαρία Ιωαννίδου, Ράνια Πρέβεζα, Λίλιαν Παναγιωτοπούλου.

Δευτέρα στις 9 μ.μ.
Τρίτη στις 9 μ.μ.

Ομιλία για το έργο μου

Η συγγραφέας - κριτικός Νίκη Σαλπαδήμου θα μιλήσει με θέμα «Η Τούλα Μπούτου, η γιατρός, ο άνθρωπος η συγγραφέας» την Δευτέρα 25 Ιανουαρίου και ώρα 6 μ.μ. στο εντευκτήριο της Ε.Ε.Ε.Λ. Ιπποκράτους 63.
Είσοδος Ελεύθερη

Εικόνα

Μπήκαν βιαστικά, η πόρτα πρόθυμη ν’ ανοιχτεί, να κλείσει αμέσως πίσω από τις βρεγμένες πλάτες τους. Σταγόνες παντού, υγρά πατήματα στις λερωμένες πλάκες από άλλα πατήματα.

Διάλεξαν την πιο απόμακρη γωνιά. Το τραπέζι στολισμένο πρόσφατη αναχώρηση από ποτήρια και πιατάκια, εκείνος τα έσπρωξε με το χέρι μακριά. Την τράβηξε στο μέσα κάθισμα. Εδώ.. να’ σαι προφυλαγμένη. Ακόμα κι από μάτι κακό.

-Η βροχή καραδοκεί απέξω! Γέλασε αυτή. Μας περιμένει ν’ αποτελειώσει το λούσιμο! Και χωρίς ομπρέλα; Δεν γλυτώνουμε!

-Ομπρέλα: Τα χέρια σου, πόσο τ’ αγαπώ. Τα πήρε ανοιχτά παγωμένα, μέσα στα δικά του, τα στέγνωσε. Τα θέλω πάντα για μένα! Να ‘ναι η δική μου σκέπη!

-Ο χρόνος είπε εκείνη. Πόσο θα μας χαριστεί; Πρέπει να τον έχουμε πλάι μας την κάθε στιγμή σαν τη σκιά που ακολουθεί στον ήλιο! Κριτής και φρουρός ο χρόνος. Μας το θυμίζει ολοένα. Και μένα τα χέρια μου που αδυνατούν πια να γίνονται σκέπη κι ασπίδα ζωής; Μην τα βλέπεις σε παρακαλώ.

-Όχι μη μου τα παίρνεις. Έσκυψε και τα φίλησε ένα – ένα, το κάθε δάχτυλο, και πάλι απ’ την αρχή. Είναι διαμάντι ατόφιο η κάθε στιγμή του δικού μας χρόνου! Μόνο τα δάκρυα μπορεί να ξεπλένει η βροχή.. Είναι πιο μέσα όλα τ’ άλλα, τα δικά μας, τ’ ακριβά μας. Τόσο βαθειά μέσα μας. Κανείς δεν τα φτάνει.

Το φρέσκο νερό που έφτασε μαζί με τους καφέδες έδιωξε όλα τα παλιά, τα στοιβαγμένα, άπλωσε το ζεστό χέρι της στο μάγουλό του. Μια βελουδένια ανατριχίλα…

-Δεν κρυώνω πια! Στ’ αλήθεια, κι ούτε φοβάμαι πια. Άδικα μας φοβερίζει ο χρόνος. Θα με κρύψεις κάτω απ’ τη μασχάλη σου… τόση δα θα γίνω. Και θα περπατάμε στο δρόμο, αόρατη εγώ, και χτες… και προχτές… και αύριο.            
      Έσκυψε στα χείλη της.
      Σηκώθηκαν, βγήκαν. Η βροχή είχε θεριέψει. Κι η μουσική απ’ το πλατσούρισμα μια γλυκιά υπόκρουση στον γρήγορο βηματισμό τους. 

Παληά μελωδία

Η μελωδία σάλεψε – όψιμος νεοσσός
Μες στο παλιό τραγουδάκι
Τίναξε του χρόνου το καταπτοημένα φτερά
κι άνοιξε έκθαμβα δύο ματάκια επαναφοράς
Το φως έφεγγε στο βάθος της σκοτεινής σήραγγας
ξεγελώντας για μιαν έξοδο
Κι όταν η μελωδία μας άφησε
απρόσκλητη, όπως μας είχε επισκεφθεί
ήταν σαν να μην είχε ποτέ γραφτεί
Την όριζε η «παρένθεση»

Για καφέ με την παλιά συμμαθήτρια, της Νάνας Μπούτου

Μετά από 38 χρόνια! Όταν συναντώ μια συμμαθήτρια καταλαβαίνω και συνειδητοποιώ ότι είμαι πια ΠΟΛΥ μεγάλη! Αυτό από την μια με τρομάζει, κι από την άλλη με κάνει να θυμάμαι ότι η σοφία τελικά αποκτιέται με τον χρόνο, με την ίδια την ζωή. Μήπως μπορώ να είμαι από σήμερα λίγο πιο ευγνώμων που έζησα, που ζυμώθηκα, που κατάλαβα;
Αν διασταυρωνόμασταν στον δρόμο, είναι σίγουρο ότι δεν θα αναγνώριζε η μία την άλλη. Από κοντά όμως, αυτό το πλάσμα είναι ΤΟΣΟ μα ΤΟΣΟ οικείο, το περπάτημα, τα μάτια, οι εκφράσεις, το ύφος, και μέσα στο πρόσωπό της άλτης τελικά βλέπω θυμάμαι, αναγνωρίζω το δικό μου πρόσωπο.
Έχω τον ήχο της φωνής της από παλιά ακόμα στα αυτιά μου, όμως κι η φωνή της τώρα άλλαξε. Καπνίζει εδώ και χρόνια. Είναι μητέρα, είναι γιαγιά, είναι η συμμαθήτριά μου που μου θυμίζει ότι κι εγώ έχω ζήσει πολλά, έχω περάσει πάρα πολλά, κι έχουμε κι οι δυο μας μυηθεί τα χρόνια που μας χώρισαν, στο σχολείο της ζωής, που μόνο αυτό μπορεί να μας δώσει αυτή τη μοναδική σοφία.
Ό,τι κι αν πει, όπως κι αν το πει η συμμαθήτρια, εγώ έχω την εικόνα εκείνη, την παλιά προτού χτιστεί το κέλυφος που με επιμέλεια φτιάξαμε για να σταθούμε μπροστά στον κόσμο. Η ζωή δεν είναι εύκολη υπόθεση, είναι όμως πολύ όμορφη, γεμάτη στιγμές αληθινές…
Εγώ γνωρίζω το μέσα, το πιο αληθινό της συμμαθήτριας της παλιάς, κι είναι αυτό μια γλυκιά συνομωσία ενάντια στα μάτια όλου του κόσμου. Ένα αόρατο νήμα μας ενώνει. Είναι ένας δικός μου άνθρωπος, ακόμα και να δεν την έχω δει εδώ και 38 χρόνια, την αγαπώ, δεν ξέρω πότε θα την ξαναδώ, την εμπιστεύομαι ακόμα κι αν δεν ήταν ποτέ κολλητή μου!

Νάνα Μπούτου - Καραμήτσου

Κριτική για το Τελευταίο Τρένο & το Μυστικό Μονοπάτι

Δύο ακόμη μονόπρακτα, γραμμένα από την εξαίρετη συγγραφέα Τούλα Μπούτου. Σε μια εποχή που η Τέχνη( και όχι μόνον) πλήττεται και υποβιβάζεται, παρουσιάζονται ξαφνικά έργα που μας εκπλήσσουν  ευχάριστα, μας δίνουν ελπίδα, μας παρηγορούν. Η συγγραφέας, μας δίνει πάντα, τόσο με το λογοτεχνικό της έργο, όσο και με τα θεατρικά της έργα, λαμπερά δείγματα του ταλέντου της, αλλά και στοιχεία του ίδιου του χαρακτήρα της, της προσωπικότητάς της και του ήθους της. Περνώντας, χωρίς φλυαρίες, μέσα από καταστάσεις και χαρακτήρες που ερμηνεύονται από πολύ καλούς ηθοποιούς, μας προκαλεί να σκεφθούμε, να δούμε πώς, ακόμη και στο πιο βαθύ σκοτάδι, η ζωή μας οδηγεί στο φως, φτάνει να ανοίξουμε τα μάτια και την καρδιά μας και να προφθάσουμε να το αγκαλιάσουμε  σφιχτά, να το κρατήσουμε, αλλά και να το μεταδώσουμε. Κάτι που πάντα έκανε, και κάνει, στη ζωή της η ίδια η συγγραφέας, τόσο στην λογοτεχνία, όσο και στην επιστήμη της της Ιατρικής.

 Δεν μπορώ να γράψω για την υπόθεση των μονόπρακτων και την εξέλιξή τους, γιατί θα αποκάλυπτα έτσι το απρόσμενο τέλος και των δύο. Όμως θα πω ότι και τα δύο μονόπρακτα  είναι σαν μια βαθειά ανάσα που ανακουφίζει από το βάρος που όλοι κουβαλάμε πια μέσα μας και μας μεταφέρουν στις εποχές που το καλό θέατρο μας γαλουχούσε, μας δίδασκε, μας…άλλαζε εσωτερικά.  Η επιλογή των ηθοποιών είναι ότι καλλίτερο. Στο  « Τελευταίο Τρένο», ο Βύρων Κολάσης  τόσο άνετος , ανθρώπινος και άμεσος. H Μιλένα Παρθενίου πειστική στον φόβο της, στην ανάγκη της να  «σωθεί» από μια ζωή που την οδηγούσε στην καταστροφή, καταφέρνει όχι μόνον αυτό, αλλά και να σώσει και μια άλλη ζωή. Ο Οδυσσέας Σταμούλης απέδωσε τον ρόλο του «κακού» διαφορετικά απ’ ότι μας έχει συνηθίσει ο κινηματογράφος και το θέατρο. « Έβγαλε» προς τα έξω ότι συνιστά τον χαρακτήρα που υποδύεται, χωρίς να τον εκχυδαΐζει, χωρίς μαγκιά και υπερβολές. Μου άρεσε αυτή η εκδοχή του ρόλου.

Στο μονόπρακτο που παρουσιάζεται δεύτερο το « Μυστικό μονοπάτι», έχουμε μια ιστορία επίσης γεμάτη ανθρωπιά, δραματικό στοιχείο που η Τούλα Μπούτου ξέρει να το παρουσιάζει με μοναδικό τρόπο, τονίζοντας όχι το δράμα, αλλά τους ανθρώπινους χαρακτήρες μέσα σ’ αυτό. Την εξέλιξη του δράματος μέσα στην ψυχή τού κάθε ανθρώπου, τις αλλαγές που πιθανόν επιφέρει στον χαρακτήρα του που μπορεί να τον κάνουν καλλίτερο ή χειρότερο. Εδώ έχουμε μία εξαιρετική ερμηνεία από την γνωστή  ηθοποιό Νίτα Παγώνη η οποία απέδωσε τον ρόλο της έτσι που, στιγμές – στιγμές, ξεχνάς ότι βλέπεις θέατρο και θαυμάζεις τη μητέρα που καίτοι κλεισμένη στον πόνο της, δεν παύει να είναι Κυρία, αλλά και κυρία του εαυτού της. Ο Πάνος Νικολαίδης τόσο καλός στο μικρό του ρόλο,  μας  θύμισε ότι ο ηθοποιός κάνει τον ρόλο και όχι το αντίθετο. H Αναστασία Ελευθερίου άνετη με σκηνική πείρα, καθώς και η Έφη Χαντζούλη. Όλοι οι ηθοποιοί δίνουν τον καλλίτερο εαυτό τους και τα συγχαρητήριά μου είναι γεμάτα ενθουσιασμό. Πρέπει να πω, ότι θαύμασα την σκηνοθεσία του Τάσου Λέρτα που τόσο καλά « διάβασε» τα μηνύματα της Τούλας Μπούτου και τα μετέδωσε στους ηθοποιούς, ποτισμένα και από την δική του καλλιτεχνική ευαισθησία. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της Μαριλένας Μέλη, προσεκτικά δεμένα με το ύφος και τις ανάγκες του έργου, συνέβαλαν στο να αισθάνεται ο θεατής « σα στο σπίτι του». Η μουσική της Ιωάννας Παρασκευοπούλου, αγκαλιάζει τις στιγμές με ευαισθησία, ενώ οι φωτισμοί του Στάθη Αναστασίου τονίζουν σωστά τα επίκαιρα σημεία. Άλλη μία επιτυχία της Τούλας Μπούτου, άλλη μια υπογραφή της στο καλό, πολύ καλό Ελληνικό Θέατρο.

                                                                          Νινόν Δημητριάδου - Καμπούρη

  

Φωτογραφίες από την επίσημη πρεμιέρα για το Τελευταίο Τρένο & Μυστικό Μονοπάτι

Έφη Χαντζούλη, Κώστας Παναγιωτόπουλος, Νίτα Παγώνη, Σπύρος Φωκάς, Τούλα Μπούτου

Μανώλης Δεστούνης, Ελένη Ροδά, Κώστας Γεωργουσόπουλος

Σπύρος Φωκάς, Οδυσσέας Σταμούλης, Μαρία Ιωαννίδου, Κώστας Παναγιωτόπουλος, Μανώλης Δεστούνης 

Νίτα Παγώνη, Βάσω Παπανδρέου 

Σόνια Κοζώνη, Σάντης Παπαδάτος

Μανώλης Δεστούνης, Κώστας Ευαγγελίδης, Πασχάλης Τόνιος, Τάκης Βλαστός, Γιώργος Φρατζεσκάκης

Σπύρος Φωκάς, Λίλιαν Παναγιωτοπούλου

Τάσος Λέρτας, Μαρία Ιωαννίδου, Κώστας Ευαγγελίδης

Μαριλένα Μέλη, Ελένη Ροδά, Τάσος Λέρτας, Μανώλης Δεστούνης

Γιώργος Φρατζεσκάκης, Ελένη Ροδά, Μανώλης Δεστούνης, Αντώνης Μποσκοΐτης, Κική Μήλιου

Οι εντυπώσεις της Ελένης Μπίστικα για το "Τελευταίο Τρένο & Μυστικό Μονοπάτι"

Η Ελένη Μπίστικα παρακολούθησε την Τετάρτη 2.12 την παράσταση των 2 μονόπρακτων μου Τελευταίο Τρένο & Μυστικό Μονοπάτι, και έγραψε τις εντυπώσεις της:

" Μια παράσταση Αποκάλυψη! Η ΕΛΠΙΔΑ για το καλό ελληνικό Θέατρο λάμπει στα κείμενα της κας Μπούτου, στα μάτια της DAME Νίτας Παγώνη, στη μελαγχολική ευγένεια του Βύρωνα Κολάση, στο μέλλον της Μιλένας Παρθενίου, στο στυλ του Οδυσσέα Σταμούλη, στην αλήθεια της Αναστασίας Ελευθερίου, στο μπρίο της Έφης Χαντζούλη Και στη σκηνοθεσία του Τάσου Λέρτα, στην αγάπη όλων των συντελεστών.         Ευχαριστώ!"

                                                                                        Ελένη Μπίστικα Καθημερινή

Την ευχαριστώ πολύ για το άρθρο της στην Καθημερινή:

"Δύο Κυρίες που τιμούν το Θέατρο, η Νίτα Παγώνη, ηθοποιός, και η ιατρός-λογοτέχνης Τούλα Μπούτου
Μία κυρία του Θεάτρου, η Νίτα Παγώνη, πρωταγωνίστρια του Εθνικού Θεάτρου στις καλές εποχές, που ντεμπουτάρισε ως "ενζενί" δίπλα στην Κατίνα Παξινού, συναντά στο Θέατρο ΕΛΠΙΔΑ, στο μονόπρακτο "Μυστικό Μονοπάτι", τη συγγραφέα του έργου κα Τούλα Μπούτου, ιατρό αναισθησιολόγο που, από νεαρή ηλικία γράφει θεατρικά έργα και ποιήματα. Και οι δυο, πρωταγωνίστρια της ζωής και της τέχνης, με το ξεχωριστό τους ταλέντο δίνουν στο θεατρόφιλο κοινό αυτό που αποζητά - την αλήθεια, τη συγκίνηση, τη δύναμη της ελπίδας ακόμη και στη σκια του θανάτου... Δυναμική η συνάντησή τους στο Θέατρο ΕΛΠΙΔΑ, στην Αριστοτέλους 53 και Σμύρνης, κάθε Τετάρτη, ώρα έναρξης 19:00, και κάθε Πέμπτη, ώρα 20:00, για τους φίλους του θεάτρου που αποζητούν το ποιοτικό έργο την ερμηνεία σε βάθος από ηθοποιούς που έταξαν υψηλές κορυφές στην καριέρα τους και όχι εύκολες θεαματικές επιτυχίες. Στο "Μυστικό Μονοπάτι" παίζουν δίπλα στη Νίτα Παγώνη οι ηθοποιοί Πάνος Νικολαΐδης, Μιλένα Παρθενίου,Αναστασία Ελευθερίου και Έφη Χαντζούλη.
Το άλλο μονόπρακτο, που παίζεται πρώτο, είναι το "Τελευταίο Τρένο", επίσης βιωματικό έργο της Τούλας Μπούτου, με πρωταγωνιστή τον Βύρωνα Κολάση, επίσης ηθοποιό πρώτων ρόλων στο Εθνικό Θέατρο και τους ηθοποιούς Οδυσσέα Σταμούλη και Μιλένα Παρθενίου. Το έργο αφορά την καθημερινή πραγματικότητα, έχει ζωηρούς διαλόγους και πυκνή δράση. Όλα αυτά με συντελεστές επιτυχίας τον έμπειρο σκηνοθέτη Τάσο Λέρτα, σκηνικά - κουστούμια Μαριλένα Μέλη, μουσική Ιωάννα Παρασκευοπούλου, φωτογραφία Αναστασία Λουκρέζη, φωτισμοί Στάθης Αναστασίου, βοηθοί σκηνοθέτη Μαριλένα Μέλη και Ελένη Καταλιακού. Γενική είσοδος 10 ευρώ, για φοιτητές, ανέργους και ομαδικά 7 ευρώ.
Σημασία στο Θέατρο έχει η παράσταση εκείνη που αγγίζει συναισθηματικά τον θεαστή και δίνει λύσεις και διέξοδο στα αδιέξοδα που μας επιφυλάσσει η πραγματικότητα - όπως πιστεύουν η λογοτέχνης, ιατρός Τούλα Μπούτου και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου ΕΛΠΙΔΑ Μανώλης Δεστούνης, ηθοποιός. Παραστάσεις και ηθοποιοί που τιμούν το σανίδι και το κοινό, δίνουν ελπίδα για καλό θέατρο και σε δύσκολους καιρούς..."

Επίσημη πρεμιέρα "Τελευταίο Τρένο & Μυστικό Μονοπάτι" Τούλα Μπούτου

Στο Θέατρο Ελπίδας έγινε την Πέμπτη 26 Νοεμβρίου η επίσημη πρεμιέρα των δύο μονόπρακτων μου:


ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΕΝΟ & ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ


Είναι δύο μονόπρακτα – μια διλογία - όπου εκφράζουν και θίγουν θέματα κοινωνικά, θέματα οικογενειακά, συναισθηματικής φόρτισης. Και που όμως δεν μένουν αναπάντητα. Υπάρχουν οι λύσεις, οι αναπάντεχες ανατροπές που κρατούν το ενδιαφέρον και την συναισθηματική συμμετοχή του θεατή ως το τέλος.


πληροφορίες --->



ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Τάσος Λέρτας
Μουσική: Ιωάννα Παρασκευοπούλου
Σκηνικά/Κουστούμια: Μαριλένα Μέλη
Φωτισμοί: Στάθης Αναστασίου

Πρωταγωνιστούν:Βύρων Κολάσης
                             Νίτα Παγώνη
                             Οδυσσέας Σταμούλης
                             Πάνος Νικολαΐδης                       
                             Μιλένα Παρθενίου

                             Αναστασία Ελευθερίου   
                             Έφη Χαντζούλη

Παραστάσεις: Τετάρτη 7 μ.μ.
                        Πέμπτη 8 μ.μ.
Εισιτήριο: 10ευρώ, 7 ευρώ

Αντικρίζοντας του Παραολυμπιακούς

Πηγή ζωής αστείρευτη
Νάματα που αναβλύζουν
από πηγές βαθύσκιωτες σώματος ψυχής.
Μα βρήκαν δρόμους και περνούν,
και να νικούν, να υψώνουν,
να καταυγάζουν σκοτεινιές!
Σημαία πανανθρώπινη ειν’ η παλληκαριά σας.
Η αλκή που αντικρίσαμε σε αδούλωτους αρμούς.
Φραγμοί δεν βρίσκονται για σας
κόντρα στη Λεβεντιά σας
Κόντρα στην Πίστη την Αγνή
που υψώθηκε τρανή
κι εντάθη φωτοστέφανος στα ωραία μέτωπά σας
τη Θεία Φλόγα υπέρλαμπρη
ν’ αφήσει να διαβεί!

AΓΑΠΗ

Από την ποιητική μου συλλογή "Υπέρβαση"

Να τραγουδάμε την ΑΓΑΠΗ
Κι αν όλα γύρω,
μια τυμπανοκρουσία μίσους και χαλασμού.
Όλα κι αν ψάλλουν μόνον
μιαν αυταπάτη ελπίδας.
Εμείς σ’ ένα πρωτόφαντο σκοπό
να τραγουδάμε την ΑΓΑΠΗ
Να ζωγραφίζουμε την ΑΓΑΠΗ!
Κι αν σκοτεινές πινελιές από παντού
μας μάχονται τον ήλιο
Αν σύννεφα – καταχτητές
κουρσέψαν τον γαλάζιο
Αν μαύρο μανιτάρι
νίκησε της γης την ημεράδα
εμείς – με χρώματα περίκαλα
να ζωγραφίζουμε ΑΓΑΠΗ
Να πίνουμε την Αγάπη στο ποτήρι.
Κι αν όλες οι πηγές στέρεψαν από Δρόσο
αν τα ποτάμια μας έπηξαν από λάσπη
Εμείς ΑΓΑΠΗ στη δίψα μας
αείροη κρήνη
ΑΓΑΠΗ μέσα στη κάψα μας αντήλιο
ΑΓΑΠΗ μέσα στην πίκρα μας κουράγιο
Στην προσευχή μας αντίδωρο
ΑΓΑΠΗ! 

Τα πρόσωπα

Τα πρόσωπα

Τα πρόσωπα των περαστικών
εξώφυλλα περιφερόμενων βιβλίων,
Κι άλλα πολύχρωμα, θαμπωτικά
κι άλλα στο γκρίζο χρώμα της μονοτονίας.
Πανομοιότυπα εξώφυλλα
των ταπεινών, των καθημερινών
θαρρείς τα φύλλα τους μέσα,
λίγα κι επαναλαμβανόμενα.
Τα πρόσωπα των διαβατικών
μισογραμμένες ιστορίες δίχως τίτλο
Ημιτελείς συμφωνίες
σε κλίμακες ελάσσονες.
Ενός αόρατου θιάσου οι κομπάρσοι
που μια μυστική σκηνή διασχίζοντας
προσμένουν κάποιο προβολέα
για ν’ ανακαλύψει τη μοναδικότητά τους.
Να φωτίσει τη μηδαμινότητά τους.
Να συμπονέσει την τραγική τους προσωρινότητα…
Τα πρόσωπα των βιαστικών του δρόμου
μικρά, εξορισμένα Σύμπαντα.
Της θεϊκής της έλξης αποστάτες.
Ενός χαμένου παραδείσου
άτεχνα κάτοπτρα!

Με μιάν ανάσα

ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ

Δεν είσαι ο μόνος που στην άμμο
άφησες την καρδιά σου χάμω.
Μήπως και τηνε βρούν οι φίλοι
και τη μαζέψουν σαν κοχύλι...
Μήπως και την κρατούν στα χέρια
να δρέψει φώς από τ' αστέρια...
Όμως κι αυτοί που προσπερνούνε,
αψιά η φλόγα. Θα καούνε.
Του τραγουδιού ο αχός στα χείλη
πούκλεινε μέσα το κοχύλι...


ΜΕΤΕΩΡΑ

Μερμήγκια που σκαρφάλωσαν
στα βράχια των αιώνων.
Ξεστράτισεν ο νους κι ο λογισμός
Στο δρόμο μας δεν βρέθηκε ο Θεός.
Μα νιώσαμε πως θα Τον βρούμε
εντός μας μόνον! 

ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΠΕΡΑΝΤΣΑΣ: γιατί δεν πρέπει να ξεχνούμε

Η Ιατρική είχε πάντα κοινές και στέρεες ρίζες με τη Φιλοσοφία, τη Λογοτεχνία, την Τέχνη γενικά. Ο Ασκληπιός, ο Θεός της Ιατρικής ήταν κατά τους προγόνους μας υιός του μουσηγέτη Απόλλωνα, που ήταν συνάμα και γιατρός των Ολυμπίων Θεών, Θεός «ανεξίκακος».

Εξ’ άλλου η Ιατρική σαν επάγγελμα είναι ένα δυσβάσταχτο φορτίο για την ανθρώπινη φύση. Αυτή η καθημερινή αντιμετώπιση της αρρώστιας, του Πόνου και του Θανάτου δεν μπορεί παρά να προσθέτει και να αυξάνει τις μεταφυσικές ανησυχίες, την αγωνία και τα αισθήματα ανασφάλειας στον γιατρό-άνθρωπο, τον λειτουργό αυτής της επιστήμης. Πιστεύω λοιπόν πως η τροπή πολλών γιατρών προς την καλλιτεχνία, την Ποίηση και τη μουσική, είναι μια άμυνα, μια προσπάθεια για να υπάρξει κάποιο αντίβαρο σ’ αυτό το καταλυτικό δόσιμο στην πιο ωραία, την πιο ανθρωπιστική επιστήμη, μα και το μεγαλύτερο κόστος Ψυχικής φθοράς που είναι η Ιατρική. Η Ιατρική που αγωνίζεται για να προσφέρει ένα καλύτερο παρόν για τον άνθρωπο, που έτσι θα βαδίσει σ’ ένα ασφαλέστερο μέλλον, και η Τέχνη που θέλει να στολίζει αυτό το «παρόν» με όση περισσότερη ομορφιά γίνεται, και με κείνη τη μικρή ή μεγάλη δόση της «Διάρκειας» της Αθανασίας, που το φθαρτό της Ανθρώπινης υπόστασης απαγορεύει.

Πηγή τους είναι η ίδια η ανθρώπινη ψυχή, και η διάνοια, δύναμή τους η σκέψη, η παρατήρηση, η έμπνευση, η διορατικότητα, η φαντασία. Βέβαια στη τέχνη, στη Λογοτεχνία, στην Ποίηση είναι απαραίτητη και η θεία δωρεά, αυτό το ιδιαίτερο χάρισμα, η μικρή ή μεγάλη θεϊκή φλόγα, το «ταλέντο» όπως το λέμε. Χωρίς αυτή τη «σφραγίδα» της δωρεάς ο επιστήμονας θα μείνει μάλλον «επιστήμονας»

Ο Στέλιος Σπεράντσας ήταν από τους ανθρώπους που οι ιδιότητες του γιατρού και του Λογοτέχνη συνυπήρχαν επιτυχημένα κι αρμονικά και συμπλήρωναν η μια την άλλη.

Από πολύ μικρός έδειξε πως είχε αυτή τη «δωρεά». Γράφει ποίηση, είναι μόνον 13 ετών όταν βραβεύεται από τον Αθλητικό Όμιλο «Πανιώνιο» για έναν ύμνο που έγγραψε γι’ αυτόν.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1888. Η καταγωγή του όμως ήταν από τη Σίφνο. Σπούδασε στην Ευαγγελική Σχολή και συνέχισε στην Αθήνα τις σπουδές του στην Ιατρική και Οδοντιατρική. Από το 1915-1922 υπηρέτησε σαν στρατιωτικός γιατρός και κατόπι σαν ακτινολόγος στο Νοσοκομείο «Σωτηρία».

Πολυγραφότατος με μια ποικιλία γραφής. Έγραψε ποίηση, πεζό, θέατρο για μεγάλους και παιδιά. Ο Πανεπιστημιακός δάσκαλος γινόταν ένας τρυφερός τραγουδιστής που αγκάλιαζε την παιδική ψυχή και τη νανούριζε και την έπλαθε και προσπαθούσε να της χαρίσει τη χαρά, τη δύναμη και την αισιοδοξία που της είναι απαραίτητα για ν’ αντρειωθεί. Έτσι χώρεσαν μέσα στο έργο του Εθνικές Εξάρσεις και Θρησκευτικές στιγμές και ώρες οικογενειακής θαλπωρής και γαλήνης. Ποιος από τους παλαιότερους δεν έχει τραγουδήσει εκείνο το γλυκύτατο «Στη γωνιά μας κόκκινο τ’ αναμμένο τζάκι» το ζυμωμένο με τις παιδικές μας ώρες.

Για την παιδική του ποίηση βραβεύτηκε από το περιοδικό «Νουμάς».

Για την πατρίδα του τη Σμύρνη έχει γράψει ποιήματα γεμάτα λυρισμό, αγάπη και παράπονο. Με περηφάνια τραγουδά και για το Βυζάντιο και την πτώση του που δεν τη θεωρεί τελειωτική, πάντα υπάρχει ένας ήλιος γυρισμού για την Ελλάδα. «Αθάνατο στη μνήμη των ανθρώπων θα μείνει ότι δεν πρέπει να πεθάνει» λέει και το πιστεύει.

Είναι πάντα ένας ποιητής χαμηλόφωνος αλλά γνήσια λυρικός.

Έγγραψε τις ποιητικές συλλογές «Ιάδες αύρα», «Συμφωνία», «Ψηφιδωτά», «Όταν φεύγουν οι ώρες», «Γαλάζιες ριμές», «Ορφικός λόγος», «Λάλον ύδωρ». Πάντα τον εμπνέει το Αρχαίο Πνεύμα. Αγαπά την παράδοση και τα θεμέλια της Ελληνικότητας. Η ποίησή του κλείνει σπέρματα Παλαμικής ποίησης που πολύ θαυμάζει.

Όμως η δάφνη η μυστική
φυτρώνει πάντα και πετά βλαστάρια τόσα
Για μια Πυθία που κατοικεί
μες στη ψυχή μας και μιλεί τη μυστική της γλώσσας

Και αλλού:
Σεις που το θεό ενοιώσατε με τη μορφή του ωραίου
Κι όλο το φως σας έγινε γνώση και νους και λόγος
Ακούστε με. Δεν είαμι ο σπερμολόγος
Ταξιδιώτης περνώ από δώ
και ταπεινός Απόστολος του Ναζωραίου

Έγγραψε και πεζογραφήματα «Στο δρόμο του Στοχασμού», «Μπαυρόν». Γραφή υπεύθυνη με πολλά στοιχεία ιστορικά, είναι μια θετική καταβολή για τη γνώση της προσωπικότητας και της ζωής του Φιλέλληνα Ποιητή.

Έγγραψε επίσης έξι θεατρικά έργα. Τα «Μαύρη Πεταλούδα», «Κασσιανή», «Κρίνο στ’ ακρογιάλι», «Αμφιτρύων», «Του φεγγαριού λουλούδια», «Άσμα Ασμάτων» και τη «Σκηνούλα μας» (παιδικό θέατρο). Παντού φεγγοβολά η λατρεία για την Πατρίδα και την Λευτεριά.

Πολλά επίσης είναι τα Ιατρικά του πονήματα. Πάντα με συνέπεια και ομορφιά λόγου. Βιβλία του παιδικής Λογοτεχνίας είναι: «Παιδικές ψυχές», «Σαν τα πουλιά», «Ίκαρος», «Τραγουδιστής των παιδιών», «Η δόξα των Ψαρρών», «Ταξιδεύοντας με τον Κοντορεβυθούλη», «Το βιβλίο που τραγουδά», «Μικρές φωνές». Επίσης γράφει σχολικά. Δώδεκα συνολικά ποιητικούς διαγωνισμούς κερδίζει.

Ο Σ. Σπεράντσας εκλέγεται Πρόεδρος της ΕΕΙΛ στις 22 Οκτωβρίου 1958. Διαδέχθηκε τον πρώτο πρόεδρο Άγγελο Τανάγρα που λόγω ασθενείας παραιτήθηκε τον Μάρτιο του 1957 λίγο μετά την εκλογή του, και έμεινε σαν «επίτιμος Πρόεδρος». Αξίζει να αναφερθούμε στο τότε Διοικητικό Συμβούλιο:


Πρόεδρος                 Σ. Σπεράντσας
Αντιπρόεδρος         Ν. Δακουλίδης (Δόξας)
Γ. Γραμματέας         Γ. Τσουκαντας
Έφορος                     Ι. Αντωνιάδης
Σύμβουλοι               Μ. Αυγέρης, Ιω. Κούμαρης, Κ. Μουρίκης, Δελακαβιάς, Ν. Τουτουντζάκης
Ταμίας                      Ηώ Λαμπίρη

Ο Σ. Σπεράντσας έμεινε σαν πρόεδρος της Εταιρείας μέχρι το θάνατό του το 1962.

Από τις 2.5.1957 αποφασίζεται η προσχώρηση της Εταιρείας στη Διεθνή Ομοσπονδία Ιατρών Λογοτεχνών και στο Διεθνές Συνέδριο των Γιατρών Λογοτεχνών που έγινε στο Vichy 30 Ιουνίου του 1959 την εταιρεία εκπροσώπησε η κα. Ηώ Λαμπίρη με θέμα «Παύλος Νιρβάνας».

Κύκνειο άσμα αλλά και έργο ζωής για τον Σ. Σπεράντσα είναι το βιβλίο του «Οι Έλληνες Γιατροί Λογοτέχνες». Ήταν ο πρώτος που σκέφθηκε και συγκέντρωσε με πολύ κόπο και πολλές προσπάθειες υλικό κυρίως από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μέχρι τα τελευταία χρόνια λίγο πριν το θάνατό του. Στην εισαγωγή του βιβλίου μεταξύ των άλλων αναφέρεται και στην άποψη του Παλαμά: «Η Επιστήμη απλώνει ορίζοντες. Και δεν κρυώνει ούτε νοθεύει την έμπνευση του Ποιητή. Ζεσταίνει και βαθαίνει και μεγαλώνει την Ποίηση».

Το βιβλίο αρχίζει με αναφορά σε μερικούς Αρχαίους Έλληνες ποιητές που ήταν και γιατροί. Ο Ορφέας για παράδειγμα ήταν μουσικός, μάντης, ποιητής και γιατρός στηριζόμενος στη μαγεία. Ο Επίχαρμος, ο Εμπεδοκλής και άλλοι. Συνεχίζει με αναφορές στον Ελληνισμός της Ρώμης. Στο Βυζάντιο. Και μπαίνει κυρίως στο θέμα στο κεφάλαιο «Ελληνισμός και Τουρκοκρατία». Γιατί όπως έγγραφε ο Ζαμπέλιος «Το Γένος αιχμαλωτίζεται. Το Έθνος μένει όρθιον». Το κεφάλαιο «Έλληνες γιατροί Λογοτέχνες» αρχίζει την αναφορά του από τον 16^ο αιώνα με πολλές πληροφορίες για τους τότε Έλληνες Λογοτέχνες.

«Οι γιατροί -αναφέρει ο συγγραφέας- αποτελούσαν μαζί με τον κλήρο τη δυαδική διανόηση του Γένους που κράτησε ακοίμητη την Εθνική Εστία και χρόνια ετοίμαζε και εθέρμαινε την Εθνική Ψυχή». Γιατροί όπως ο Άλεξ. Μαυροκορδάτος (1636-1708), ο Βηλαράς, ο Κωλέττης, ο Περδικάρης κ.ά. με την στενή επαφή τους με τον κατακτητή εξαιτίας της Ιατρικής τους ιδιότητας που ήταν βαθειά σεβαστή και απαραίτητη για τον εχθρό, κατόρθωσαν να επιβάλλονται, να διευθετούν και να βοηθούν τον σκλαβωμένο λαό.

Η ταξινόμηση των γιατρών με μικρό βιογραφικό και πληροφορίες για το λογοτεχνικό τους έργο φθάνει μέχρι το 1961. Έχουν βέβαια παραληφθεί συνάδελφοι, οπωσδήποτε υπάρχουν ελλείψεις, όμως το βιβλίο είναι ένα πολύτιμο ντοκουμέντο για την προσφορά των Ελλήνων Γιατρών στη Λογοτεχνία και δίκαια πήρε έπαινο από την Ακαδημία. Ο συγγραφέας αναφέρει σαν Πρόλογο:

«Εκοπιάσαμε πολύ ανασκαλεύοντας συγγράμματα, μελέτες, μονογραφίες, περιοδικά κλπ, για ν’ ανεύρομε τα ονόματα των γιατρών που μνημονεύει το βιβλίο τούτο και να τους βιογραφήσουμε παραθέτοντας και όσες εικόνες μπορούσαμε. Διαφορετικά ίσως πολλών τα ονόματα θα τα έσβηνε από τη μνήμη μας ο χρόνος.»

Από πολλά χρόνια πόθος και φιλοδοξία της ΕΕΙΛ ήταν η συνέχιση και η επέκταση του βιβλίου του Σ. Σπεράντσα για να συμπεριλάβει όσους γίνεται περισσότερους συναδέλφους γιατρούς-λογοτέχνες και να παραδοθεί περιεκτικό και αξιόλογο στους επερχόμενους.

Οι προηγούμενες διοικήσεις προσπάθησαν γι’ αυτό και πολλές προσεγγίσεις και συζητήσεις έχουν γίνει. Ας ευχηθούμε πως αυτός ο πόθος, το χρέος προς αυτούς που έχουν φύγει από κοντά μας και προς αυτούς που θα έρθουν και θα θέλουν να πληροφορηθούν, θα πραγματοποιηθεί στις μέρες μας.

Θα είναι και ακόμα ένας φόρος τιμής και προς τον εμπνευστή της ιδέας, τον Στέλιο Σπεράντσα.

Τούλα Μπούτου

ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ

Κι έτσι που σε θωρώ, σε όποιον ουρανό,
Δρεπανάκι ελπίδων που δεν πρόφτασες να θερίσεις
Κούνια παραμυθένια βρεφικών ονείρων
Κι ύστερα πάλι σφαίρα από ατόφιο χρυσάφι
μετέωρη στο άπειρο
Υπόσχεση υψηλάιστάμενη
όμως ορατή απ΄οτους αμαρτωλούς μας ορίζοντες.
Μ’ εκείνες τις αχτίδες σου σκαλωμένες στο
παράθυρο της Μοναξιάς
μα και της όποιας ανοχύρωτης προσμονής μας,
θαυμάζω
τη μεγαλοψυχία και το κουράγιο σου
αφού δεν έπαψες να φωτίζεις τους
παραστρατημένους μας δρόμους
Δεν κιότεψες να διαλαλείς την αιώνια προσφορά
σου
στις νύχτες της σκοτεινιάς μας.
Κι ούτε που λογάριασες τη σημαία της δικής μας
έπαρσης
Έτσι που την καρφώσαμε ανερώτητα πάνω
στην άσπρη σου τέφρα,
πληγώνοντας την παρθενική σου αλήθεια.
Εσύ, με τη γόνιμη παρουσία σου
που την έχεις πλάσει λάμψη κι ονειροφτασιά
και γενναιόδωρη φωτοσπατάλη από το δανεισμένο σου
φως
Στέκεις περήφανη, καρτερική, μόνη
για να φυλάσσεις τις Θερμοπύλες του Ουρανού

Τούλα Μπούτου

Για τη Σημαία μας και τον Κώστα Κουκίδη

Η μνήμη σκιρτώντας από χρόνο σε χρόνο, από γωνιά σε γωνιά, σταμάτησε δακρυσμένη σε εκείνο το παλληκάρι. Τον φρουρό της ελληνικής σημαίας μας στην Ακρόπολη τον Κώστα Κουκίδη, που όταν στις 27 Απρίλη του 1941 μπήκαν οι καταχτητές στην Αθήνα και ο βάρβαρος ναζισμός μας έκοβε την ανάσα, αυτός έμεινε ακίνητος, άφοβος και αποφασισμένος.

Να πως απαθανάτισε την πράξη του ο ανταποκριτής της εφημερίδας Daily Mail του Λονδίνου στο φύλλο της 9/6/1941 (από το περιοδικό ΕΛΛΟΠΙΑ):
«… Ο Κώστας Κουκίδης, Έλληνας στρατιώτης φύλαγε την γαλανόλευκη ελληνική σημαία στην Ακρόπολη όταν μια ομάδα ΝΑΖΙ των πλησίασαν. Κρατούσαν τη δική τους σβάστικα στα χέρια «Κατέβασε τη σημαία του είπαν και ανέβασε τη δική μας». Ο Κώστας δεν γνώριζε την γλώσσα τους μα κατάλαβε, έσφιξε τα δόντια του έλυσε το σκοινί και αργά άρχισε να κατεβάζει τη γαλανόλευκη αμίλητος … Ύστερα κοντοστάθηκε για μια στιγμή κάρφωσε τα μάτια του στον επικεφαλής Γερμανό και απότομα μ’ ένα σάλτο βρέθηκε στον διπλανό βράχο τυλίχθηκε με τη σημαία και ρίχθηκε στο κενό…»

Τούλα Μπούτου

Που πάμε;

Ταξιδεύουμε χωρίς πυξίδα

Είχαμε βασιστεί

στη βέβαιη πορεία των άστρων

μα σαν η καταχνιά

μάς στέρησε το φως τους,

τότε το νιώσαμε

πως ΠΟΡΕΥΟΜΑΣΤΕ ΧΩΡΙΣ ΠΥΞΙΔΑ.

Στα ξέφωτα τ’ουρανού

Αγκιστρώθηκε η ελπίδα.

Μα οι διάττοντες δεν ωφελούν.

Στη στιγμιαία τους λάμψη

μπορέσαμε μόνο να δούμε

την άδεια θέση της πυξίδας.

Που μας έλειπε τόσο τώρα.

Συναυλία Ελένης Καραΐνδρου στο ΔΘΠ

                                      Ε. Καραΐνδρου, Μανώλης Δεστούνης, Τούλα Μπούτου

Βραδιά Ελένης Καραΐνδρου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
                                                                                    
16 Οκτωβρίου 2015

Ήταν μια πολύ επιτυχημένη βραδιά στο ΔΘΠ. Η συναυλία της Ε. Καραΐνδρου με την κρατική ορχήστρα Αθηνών και μουσική διεύθυνση Λουκα Καρυτινού, τραγούδι από την Μαρία Φαραντούρη και γενικά ένα πολύ σφιχτά δεμένο μουσικό σύνολο, μας χάρισε δυο ώρες ταξιδιού μουσικής αρμονίας.

Δεν είμαι κριτικός μουσικής, λατρεύω όμως τη μουσική. Η πρώτη σκέψη που μου ήρθε ακούγοντας ήταν πως είναι μια μουσική "σκεπτόμενη" που αντλεί τα θέματα της ύστερα από μια μελέτη βαθειά διεισδυτική. Η δημιουργός "μελετά" το θέμα της, και γράφει. Δεν έχει ηρωικά κρεσέντα να δυναστεύουν την ακουστική υπομονή μας, ούτε επιχειρεί να κατακτήσει το χώρο δυναμικά αδυνατίζοντας όποιες άλλες εντυπώσεις. Είναι μια μουσική που σε κατακτά ακολουθώντας σε, συνοδεύει τη σκέψεις μας, τις ήρεμες αναπνοές, τη γλυκύτητα της ώρας, συνοδεύει χωρίς να σε αφήνει να παραπαίεις ούτε μια στιγμή.

Έχει ένα δικό της μουσικό δρόμο η Ελένη Καραΐνδρου. Δεν ασθμαίνει. Ένα χάδι γυναίκειο, ερωτικής ελπίδας άνοιγμα, χωρίς του πάθους την οξύτητα ή τις αμφιβολίες του δισταγμού. Τα μουσικά της θέματα μπορείς να τα μαντεύεις μέσα σε άλλα καινούρια θέματα σε ένα διαχρονικό δέσιμο που έτσι τα δυναμώνει και τα κάνει διαχρονικά έτσι αισθάνθηκα ιδίως για εκείνο το ανεπανάληπτο τραγούδι της Ε.Καραΐνδρου "τιμή δεν έχει η αγάπη, τιμή δεν έχει και η ζωή..."

Η φωνή της Μαρίας Φαραντούρη τόσο βαθιά ζεστή αναλλοίωτη από τον χρόνο που ξέρει να σε ακουμπά να σε ευφραίνει και να σε κατακτά, είναι πράγματι τόσο ταιριαγμένη με το είδος της μουσικής την οποία εκφράζει. Ο Λουκάς Καρυτινός τόσο γνωστός και αναγνωρισμένος καλλιτέχνης διεύθυνε την όλη εκτέλεση του προγράμματος ιδανικά.

Απευθύνω σε όλους τους μουσικούς τα θερμά μου συγχαρητήρια για την τόσο λαμπερή προσπάθειά τους και να ευχηθώ να χαρούμε πολλές ανάλογες εκδηλώσεις στο ιστορικό θέατρο της πόλης μας. Επίσης η εκδήλωση αυτή να μεταφερθεί και να ακουστεί και σε άλλα ανάλογα πνευματικά κέντρα.

Αλληλογραφία με τον ποιητή Νίκο Σπάνια

Σε άρθρο του Αντώνη Μποσκοΐτη στην LIFO (http://www.lifo.gr/articles/book_articles/77950)
παρουσιάζεται η αλληλογραφία μου με τον ποιητή Νίκο Σπανιά:

"Η συλλογή διηγημάτων "Το ρετιρέ" της Τούλας Μπούτου κυκλοφόρησε το 1987 από τις εκδόσεις Θουκυδίδης (έχει κλείσει ο εκδοτικός οίκος), ενώ επανεκδόθηκε πρόσφατα με αφορμή τη φεστιβαλική προβολή της μικρού μήκους ταινίας ''Γράμματα στη Γερμανία'' του γράφοντα. Λογικό αφού το σενάριο υπόγραφε η ίδια η Μπούτου ως κινηματογραφική μεταφορά ενός από τα διηγήματα της συλλογής με τίτλο "Άρνηση". Λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία του βιβλίου, η συγγραφέας ειδοποιήθηκε για μία μεγάλη δημοσίευση που της έγινε στην εφημερίδα "Εθνικός Κήρυκας" της Νέας Υόρκης με μία θερμή κριτική από τον Νίκο Σπάνια. Ίσαμε τότε η Μπούτου δε γνώριζε καν το όνομα του ποιητή. Κι εκείνος, όχι μόνο αφιέρωσε τη στήλη του στο "Ρετιρέ", μαζί με τα Σονέτα του Δημοσθένη Ζαδέ, αλλά βρήκε τη διεύθυνση της και της ταχυδρόμησε το απόκομμα της εφημερίδας! Η Μπούτου απάντησε με μία ευχαριστήρια επιστολή και κάπως έτσι ξεκίνησε η αλληλογραφία τους

 Έρχονται όλα από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, τότε που ο Σπάνιας είχε καλά εδραιωμένη τη θέση του ως πολιτιστικός παράγοντας μεταξύ των Ελλήνων της ομογένειας: Μόνιμος αρθρογράφος - κριτικός τέχνης στον "Εθνικό Κήρυκα", αλλά και ραδιοφωνικός παραγωγός με μία σημαντική και συγκινητική, όπως φαίνεται, εκούσια "αποστολή": Την προβολή λογοτεχνών συμπατριωτών του, ποιητών και συγγραφέων, που θα χαρακτηρίζονταν ήσσονος σημασίας ή, πολύ απλά, άγνωστοι. Και οι δύο αυτοί χαρακτηρισμοί δεν χρησιμοποιούνται καθόλου μειωτικά, αν και αντανακλούν την πραγματικότητα. Ο Σπάνιας εν ολίγοις αδιαφορούσε για τους εκπροσώπους της λογοτεχνικής καθεστηκυίας τάξης στη χώρα του και αναζητούσε τους δημιουργούς εκείνους που διεκδικούσαν τη δική τους θέση στα νεοελληνικά γράμματα. Είναι πολύ πιθανό με μία ψυχαναλυτική προσέγγιση επί του ποδός, που επιχειρώ τούτη τη στιγμή, ο Σπάνιας να έβλεπε στο έργο και κατά συνέπεια στα πρόσωπα αυτών των λογοτεχνών, τη δική του, την αγνοημένη από την καθεστηκυία τάξη, που λέγαμε πριν, ποιητική υπόσταση. Πηγή: www.lifo.gr

.
Στην άνωθεν επιστολή με ημερομηνία 18 Ιου. (Ιουνίου ή Ιουλίου) του 1987, ο Σπάνιας εκφράζει την επιθυμία του στη συγγραφέα να διαβάσει τα διηγήματα της και από το ραδιόφωνο με σκοπό αυτά να φτάσουν σε ένα ακόμη μεγαλύτερο κοινό και σε άλλες πολιτείες της Αμερικής. Θα το κάνει μάλιστα - την ενημερώνει - κατόπιν παρότρυνσης "πολλών φοιτητών και, τέλος πάντων, ανθρώπων των γραμμάτων" (αυτό το "τέλος πάντων" μάλλον υποδηλώνει την απέχθεια του αναρχικού Σπάνια για τους λεγόμενους ''ανθρώπους των γραμμάτων"), ενώ κλείνει, ζητώντας της να του αγοράσει, αν περάσει από το βιβλιοπωλείο "Γνώση", τον "Κορυντόν" του Αντρέ Ζιντ - επρόκειτο για το ανατρεπτικό έργο του Γάλλου κομμουνιστή και αμφιφυλόφιλου Νομπελίστα συγγραφέα που εξήρε τον παιδευτικό χαρακτήρα της παιδεραστίας. Πράγματι, η ραδιοφωνική εκπομπή - αφιέρωμα στο "Ρετιρέ" της Μπούτου γίνεται και προς τα τέλη του 1987 ο ποιητής τηλεγραφεί στη συγγραφέα πως της έχει στείλει ήδη την κασέτα με το ηχογράφημα. Δυστυχώς, όμως, η κασέτα αυτή χάνεται στο... δρόμο κι έτσι στερούμαστε κι εμείς τώρα ένα ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή και, ενδεχομένως, τις μουσικές επιλογές του παραγωγού Νίκου Σπάνια.

Στην επιστολή του με ημερομηνία 3 Ιανουαρίου του 1988, ο Σπάνιας αποδίδει την απώλεια της ταχυδρομημένης κασέτας με την εκπομπή στις απεργίες των Αμερικανών ταχυδρομικών υπαλλήλων. Φαίνεται τόσο "εντάξει τύπος" απέναντι στη Μπούτου, αφού της υπόσχεται μία καινούργια εκπομπή με αναγνώσεις διηγημάτων της. Και κλείνει, ενημερώνοντας την για την έκδοση της δικής του ποιητικής συλλογής υπό τον τίτλο "Το μαύρο γάλα της αυγής" από την Οδό Πανός. Αναφερόμενος στον εκδότη του, τον ποιητή - στιχουργό Γιώργο Χρονά, λέει πως τού έχει στείλει αρκετά αντίτυπα του βιβλίου στις ΗΠΑ, δηλώνοντας την επιθυμία του παράλληλα να φτάσει ένα και στα χέρια της Μπούτου για να λάβει την κριτική της.

Καθ' όλη τη διάρκεια του 1988 η αλληλογραφία των Σπάνια - Μπούτου συνεχίστηκε. Σήμερα βρίσκεται καταχωνιασμένη στο αρχείο της συγγραφέως. Ωστόσο, από ένα νέο απόκομμα του "Εθνικού Κήρυκα" μαθαίνουμε ότι η Μπούτου τού έστειλε κάποια στιγμή το καινούργιο της βιβλίο, το μυθιστόρημα "Στα χρόνια της Καταχνιάς", αποσπώντας και πάλι την πιο θερμή κριτική του πένα. Πέραν των στοιχείων που αποκομίζουμε για τον κριτικό λογοτεχνίας Σπάνια, το συγκεκριμένο απόκομμα παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον, εφόσον περιλαμβάνει και ένα ανέκδοτο, καβαφικού τύπου, ποίημα του με τον τίτλο "Κάτι έτριξε":

Κάτι έτριξε μέσα στην κάμαρα μου
δεν ήταν το καθοριστικό τρίξιμο των επίπλων
ήταν ένα τρίξιμο ανεπαίσθητο σχεδόν
όπως το θρόισμα που κάνει η γλαυκή θωριά σου
με κοίταξες όρθος με κείνα τα πρασινωπά σου μάτια
Τα μάτια εξημερωμένου δράκου
Απλώσαμε τα χέρια ή ένιωσα
τη ζεστασιά της σάρκας σου όπως παλιά
Κι ένιωσα τον πυρετό του σώματος μου
να με πετάει σαν άχυρο
σαν πούπουλο
σαν ξερό φύλλο μες τους δρόμους
Ύστερα ανακάθισα
Αυτό το μαρτύριο δεν τελειώνει... "


Πηγή: www.lifo.gr

Απρόσμενο

Από την ποιητική συλλογή "Με μιαν ανάσα" 
Απρόσμενο

Μέσα στην τεχνητή ευτυχία
των νυχτερινών φώτων της πολιτείας
βαδίζαμε σε μια πορεία εμπιστοσύνης.
Αμέριμνοι... Ανυποψίαστοι...
Θυμίαμα ζωής στον αγέλαστο θεό
η γλυκιά τους ανταύγεια.
Προσδοκία ανέφελου ουρανού
πίσω απ' τη νικητήρια λάμψη τους.
Κι ήρθε απ' τα ουρανοθέμελα τα σκοτεινά, αόρατη
η απρόσμενη μπόρα.
Ξαφνική. Αναπάντεχη. Ανελέητη.
Κανείς δεν σκέφτηκε να κρατήσει ομπρέλα...
είπε κάποιος δίπλα μου.
Και προχωρήσαμε όλοι σκυφτοί.
Μπορεί και νικημένοι...

Επιστολή Π. Τέτση για την ταινία "Γράμματα στη Γερμανία"

Επιστολή από τον εκλεκτό καλλιτέχνη και ακαδημαϊκό Π. Τέτση για την ταινία «Γράμματα στη Γερμανία», βασισμένη σε διήγημά μου:

Μόλις γύρισα και δεν μπορώ να μην εκφράσω το πόσο γοητευμένος είμαι από την ταινία, βασισμένη στα γραπτά σας. Το πόσο αλήθεια περίκλειε. Θα πρέπει να σου πω αυτό που σκέφτομαι: Ίσως είναι οι ιστορικές στιγμές της μεταπολεμικής περιόδου της Ελλάδας. Είναι ένα ιστορικό στοιχείο αυτής της χρονικής περιόδου του εναλλασσόμενου πληθυσμού, της αναχώρησης και επιστροφής. Αυτή εδόθη με ήπιο πάθος δίχως δραματικές εξάρσεις που όφειλετο στο σκηνοθέτη και ιδίως στους πρωταγωνιστές. Ο κύριος Δεστούνης ήταν στο ύψος, στο ζενίθ της συγκρατημένης δραματικότητας. Λίγο σπάνιο για έλληνα ηθοποιό σε ένα πνεύμα Τσεχωφικό μέσα στη σιγανή θλίψη.

Είμαι ευτυχής που είδα την ταινία.
Ευχαριστώ Π. Τέτσης

Προβολή στις 2 Οκτωβρίου για τα "Γράμματα"!!

Ας ακουμπήσουμε τη σκέψη σ’ένα φως…

Σεπτέμβρης του 2015

Τ

ο πολύ «θερμό» μας καλοκαίρι πήρε τέλος. «Θερμό» όχι με την έννοια του συνηθισμένου συνοδευτικού επιθέτου για μερικές θερινές περιόδους της γης και της χώρας μας. Ένα καλοκαίρι να βράζει, να κοχλάζει από κοινωνικές πρωτοφανείς καταστάσεις, λαοί να ξεκληρίζονται από αλληλοσπαργαγμούς, άνθρωποι να εγκαταλείπουν πατρίδες, σπιτικό, για να κυνηγήσουν φρούδες ελπίδες και ψεύτικα όνειρα, περιπλανώμενοι να ναυαγούν σε αδιάφορες θάλασσες χαλασμού, με τα τελείως ανήξερα, αθώα βλαστάρια στα άδεια τους χέρια κρατημένα. Εκατοντάδες χιλιάδες βλαστάρια ζωής να οδηγούνται στον πιο απάνθρωπο θάνατο, προτού καν ανοίξουν τα μάτια στη ζωή και σε κάποια, όποια δημιουργία, να δολοφονούνται από την παράλογη, ανερμάτιστη βούληση των υπευθύνων για τις όποιες αποφάσεις των «μεγάλων» του πλανήτη μας. Ηθική εξαθλίωση, διάλυση κάθε ηθικής έννοιας. Πολιτική αστάθεια με καταργημένους μέχρις εσχάτων κάποιων κανόνων και ηθικών επιταγών.

Έλλειψη όποιας Ελπίδας για κάποια ανάκαμψη. Στον ηθικό, κοινωνικό, Ανθρωπιστικό κατήφορο που παντοδύναμος οδηγεί στο ΤΕΛΟΣ. Τέλος γι αυτό το πρωτοφανέρωτο σε ασχήμια καλοκαίρι, όχι όμως και για τα καταλυτικά γεγονότα που μας κληροδότησε και κουβάλησε μπαίνοντας στον κύκλο των εποχών, επαυξάνοντάς τα και πλουτίζοντάς τα στο έπακρο με νέα δεινά.

Κι εμείς ανήμποροι θεατές, επικριτές, εξοργισμένοι αρνητές ν’ακολουθούμε μοιρολατρικά τη Μοίρα. Κι οι λίγοι αναλογικά προνομιούχοι να χαίρονται ένα δικό τους εξοργιστικό καλοκαίρι – κέντρα με 1000 € το μπουκάλι σαμπάνιας, ρούχα, κοσμήματα εκατομμυρίων, αλόγιστη σπατάλη αγαθών παράνομα και ανήθικα αποκτημένων, που όμως ουδείς για πολλά χρόνια τώρα ετόλμησε να θίξει, να τιμωρήσει, να επανορθώσει. Να δικαιώσει αυτούς που αδικήθηκαν, να δημεύσει και να φέρει πίσω στα ταμεία κάποια από τα κοινώς λεγόμενα «κλεμμένα» που τσάκισαν την οικονομία και έφεραν τη χώρα στον γκρεμό, χωρίς τουλάχιστον κοντινή ελπίδα κάποιας ανάκαμψης.

Η κατάθλιψη κερδίζει τόπο ολοένα και περισσότερο στη ψυχολογία των ανθρώπων, ουδέποτε θα μάθουμε τον αριθμό των αυτοκτονιών, πάντα μια πλαστή εικόνα ζωής και κοινωνικών λειτουργιών.

Εδώ θα κάνω μια μεγάλη παρένθεση για να πω, γι άλλη μια φορά (το έχω πει άπειρες φορές, σαν άνθρωπος και σαν γιατρός). Η πρωταρχική, κυρίαρχη, αποκρουστική αιτία όλων των δεινών της ανθρωπότητας είναι η ύπαρξη των Ναρκωτικών. Αυτή τη μάστιγα των αιώνων του «Πολιτισμού». Από κει πηγάζουν τα ατελείωτα δεινά των ανθρώπων. Η διάβρωση της ανθρώπινης ικμάδας κι ο δρόμος για την καταστροφή.

Ευτυχώς, ο λαός, ο δικός μας έχει τουλάχιστον αυτή την ικανότητα, μπορεί ακόμη κάπως να αντιδρά. «Άρτον και θεάματα», λοιπόν. Ταβερνάκια και μικρομάγαζα πρόχειρου φαγητού καλά κρατούν. Και πρόχειρα στημένες, οι περισσότερες ‘πνευματικές’ εκδηλώσεις με ‘θεατρικά δρώμενα’, με ‘θεατροποίηση’ της ζωής, του έργου, εκλεκτών δημιουργών. Όμως και αξιόλογες παραστάσεις και μουσικά δρώμενα (πολλά τα νέα μουσικά ταλέντα σήμερα και χορευτικές παραστάσεις. Ο χορός τα τελευταία χρόνια έχει ανθίσει σημαντικά, σε σχέση με τις αποδόσεις του όχι πολύ μακρινού παρελθόντος).

Μέσα σ’αυτό το πρωτοφανέρωτο κλίμα της σημερινής κατάστασης της κοινωνίας, της ζωής γενικά, οι πληγές της παιδείας βαθιές και πολύ επώδυνες. Ο κίνδυνος, νομίζω η πρωταρχική αιτία πανανθρώπινα για την ολέθρια καταστροφή των ‘καλών κερδισμένων’, η απώλεια κάποιων ανθρώπων με πνευματικό ανάστημα και τόσο πολύτιμη παρουσία στον πνευματικό χώρο, γίνεται ακόμη πιο οδυνηρή και καταστροφική.

Μια τέτοια απώλεια πολλαπλών απηχήσεων ήταν και της Μαριλένας Λασκαρίδου, αντιπροέδρου του Ιδρύματος «Αικατερίνη Λασκαρίδη» στον Πειραιά. Με τη βιβλιοθήκη στην οδό Μπουμπουλίνας και το πανέμορφο νεοκλασικό κτήριο της Ακτής Μουτσοπούλου και Δευτέρας Μεραρχίας, με τις πνευματικές εκδηλώσεις, τις ανεκτίμητες προσφορές καθημερινά στον κόσμο του Πειραιά. Με αγαλλίαση διάβασα πως το Ίδρυμα συνεχίζει τον προορισμό και τη δράση του… Διεξαγωγή 2^ου Πανελλήνιου Διαγωνισμού βιολιού με υποτροφία Ισμήνης Χρυσοχόου Κάρτερ υπό την αιγίδα του Ιδρ. Λασκαρίδη στη μνήμη της συζύγου του Γεωργίου Κάρτερ. Αναπόλησα αυτή την ξεχωριστή προσωπικότητα που έγραψε τη δική της ιστορία, του Γ. Κάρτερ, ενός ολοκληρωμένου πνευματικού ανθρώπου, διακεκριμένου συγγραφέα, δημοσιογράφου και διευθυντή της ΕΡΤ. Που μαζί με την ξεχωριστή καλλιτέχνιδα γυναίκα του, αποτελούσαν ένα πρότυπο αξιολάτρευτο ζευγάρι, όπου μπορούσες να ακουμπήσεις τη σκέψη και το βλέμμα σου θαυμάζοντας και ελπίζοντας πως μπορούν να γίνουν πρότυπα και για άλλες τέτοιες πνευματικές ανθρώπινες παρουσίες.

Η απώλεια του αξιόλογου πνευματικού προέδρου του Πειραϊκού Συνδέσμου.

Η απώλεια του εκλεκτού ποιητή Ηλία Σιμόπουλου. Γεννημένος στο Καστανοχώρι Μεγαλόπολης, άφησε ένα πλατύ, αξιόλογο ποιητικό έργο  με κορυφαίο την «Αρκαδική Ραψωδία» που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και πήρε τη θέση του μέσα στον χώρο της Παγκόσμιας Ποιητικής Ιστορίας.

Και τώρα… πάμε για εκλογές Για να οραματιστούμε τι; Τι να ελπίσουμε;

 Από πού να κρατηθούμε και με ποια κριτήρια; Μόνο σε λόγια ποιητή, εκεί πάλι θ’ακουμπήσω.

Η Ελλάδα έχει κατρακυλήσει πολλές φορές σε κάποιου κακού σκάλα. Κι ο προφητικός, ο αξέχαστος, ο πέρα για πέρα Ελληνικός ποιητής μας, ο Παλαμάς μας: Πώς για την Ελλάδα υπάρχει ένας δικός της θεός. Κι όταν φτάνει κατρακυλώντας στο τελευταίο σκαλί, στου Κακού τη Σκάλα, είναι σίγουρο πως θα ξανανιώσει ν’ανοίγουν πάλι τα Φτερά, τα Πρώτινά της τα Μεγάλα.

Ας ακουμπήσουμε τη σκέψη σ’ένα φως… μελλοντικό, ελπιδοφόρο, υπαρκτό.

Τι θα ανεβεί φέτος στο θέατρο μας!

ΘΕΑΤΡΟ ΕΛΠΙΔΑΣ

ΡΕΠΕΡΤΟΡΙΟ ΧΕΙΜΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2015-16

Στη χειμερινή περίοδο 2015-16, το Θέατρο Ελπίδας, θα ανεβάσει σε εναλλασσόμενο ρεπερτόριο τα εξής έργα:

1) ΤΑ ΡΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ της Τούλας Μπούτου. Η ζωή ενός παλαίμαχου ναυτικού που εξιστορεί τις εμπειρίες απ’τα ταξίδια του. Παίζεται σε σκηνοθεσία Μιχάλη Αχουριώτη για τέταρτη χρονιά. Ερμηνεύει ο Μανώλης Δεστούνης

2)   ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΤΡΕΛΟΥ. Το κλασικό αριστούργημα του Νικολάι Γκόγκολ παιγμένο από το Μανώλη Δεστούνη σε σκηνοθεσία Ελένης Γκύλλη Νικολέτου

3)  ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ. Ένα έργο της Τούλας Μπούτου που θίγει θέματα κοινωνικά και συναισθηματικής οικογενειακής φόρτισης. Σε σκηνοθεσία Τάσσου Λέρτα.

4)    Μια επίκαιρη επιθεώρηση: ΚΑΓΚΕΛΑ… ΜΕΡΚΕΛ! Που σατιρίζει τα σημερινά χάλια της χώρας μας. Σκηνοθετεί και χορογραφεί ο Φώτης Μεταξόπουλος. Πρωταγωνιστούν νέοι ηθοποιοί, μια φουρνιά από άξιους ελπιδοφόρους ερμηνευτές της επιθεώρησης.

5)  Το μιούζικαλ: ΤΡΑΓΟΥΔΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΟΝΕΙΡΩΝ. Ένα έργο με σάτιρα και μοντέρνες μελωδίες που διανθίζεται με πιπεράτη πρόζα και πολύ γέλιο. Σκηνοθετεί ο Μανώλης Δεστούνης.

6)  ΟΙ ΔΟΥΛΕΣ του Ζαν Ζενέ. Το γνωστό και καταξιωμένο έργο του Γάλλου συγγραφέα σε μετάφραση της Τούλας Μπούτου και σκηνοθεσία του Μανώλη Δεστούνη. Πρωταγωνιστούν: Η Μαρία Ιωαννίδου, η Ράνια Πρέβεζα και η Λίλιαν Παναγιωτοπούλου.