ΣΕ ΜΙΑ ΔΡΟΣΟΠΗΓΗ

Πηγή μου, πάρε με κοντά μες στο τρεχαλητό σου.

Με το γλυκοτραγούδι σου και το μουρμουρητό σου.

Τ΄αχνάρια που τα χάραξες με την περπατησιά σου.

Τις ασημιές αναλαμπές που πλέκεις στη δροσιά σου.

Και δε με νοιάζει όθε να πας κι ούτε ρωτώ που τρέχεις.

Κι ούτε στιγμή θα στοχαστώ για με τι θ΄απαντέχεις.

Εσέ η ζωή σου άπειρη. Το "σήμερά" σου πάντα.

Αμέτρητές σου οι σημαδιές στου χρόνου τον εξάντα.

Κι εμέ η ζωή μου μια μικρή σταγόν' απ΄τα νερά σου.

Κι έτσι ακριβή ως θα κυλά μες στην ανασαιμιά σου!

Έτσι ως θα μπορεί να χαίρεται, να ζει και ν΄αυγαταίνει.

Δροσιά από τη δρόσο σου. Δύναμη π΄ανασταίνει.

Πάρε, πηγή μου, ένα φτερό στ΄ανέμου την κρυάδα

και πλάσε το ηλιοφώτισμα, του φεγγαριού λαμπράδα.

Κι άσε μαζί σου να κυλώ, να χάνομαι στα μάκρη.

Ταξίδι ονειροπλάνταχτο που δε γνωρίζει άκρη...

Τούλα Μπούτου

Nympheas VI by Claude Monet

Άρθρο της Τούλας Μπούτου για τον Στέλιο Σπεράντσα

γιατί δεν πρέπει να ξεχνούμε...

Η Ιατρική είχε πάντα κοινές και στέρεες ρίζες με τη Φιλοσοφία, τη Λογοτεχνία, την Τέχνη γενικά. Ο Ασκληπιός, ο Θεός της Ιατρικής ήταν κατά τους προγόνους μας υιός του μουσηγέτη Απόλλωνα, που ήταν συνάμα και γιατρός των Ολυμπίων Θεών, Θεός «ανεξίκακος».
Εξ’ άλλου η Ιατρική σαν επάγγελμα είναι ένα δυσβάσταχτο φορτίο για την ανθρώπινη φύση. Αυτή η καθημερινή αντιμετώπιση της αρρώστιας, του Πόνου και του Θανάτου δεν μπορεί παρά να προσθέτει και να αυξάνει τις μεταφυσικές ανησυχίες, την αγωνία και τα αισθήματα ανασφάλειας στον γιατρό-άνθρωπο, τον λειτουργό αυτής της επιστήμης. Πιστεύω λοιπόν πως η τροπή πολλών γιατρών προς την καλλιτεχνία, την Ποίηση και τη μουσική, είναι μια άμυνα, μια προσπάθεια για να υπάρξει κάποιο αντίβαρο σ’ αυτό το καταλυτικό δόσιμο στην πιο ωραία, την πιο ανθρωπιστική επιστήμη, μα και το μεγαλύτερο κόστος Ψυχικής φθοράς που είναι η Ιατρική. Η Ιατρική που αγωνίζεται για να προσφέρει ένα καλύτερο παρόν για τον άνθρωπο, που έτσι θα βαδίσει σ’ ένα ασφαλέστερο μέλλον, και η Τέχνη που θέλει να στολίζει αυτό το «παρόν» με όση περισσότερη ομορφιά γίνεται, και με κείνη τη μικρή ή μεγάλη δόση της «Διάρκειας» της Αθανασίας, που το φθαρτό της Ανθρώπινης υπόστασης απαγορεύει.
Πηγή τους είναι η ίδια η ανθρώπινη ψυχή, και η διάνοια, δύναμή τους η σκέψη, η παρατήρηση, η έμπνευση, η διορατικότητα, η φαντασία. Βέβαια στη τέχνη, στη Λογοτεχνία, στην Ποίηση είναι απαραίτητη και η θεία δωρεά, αυτό το ιδιαίτερο χάρισμα, η μικρή ή μεγάλη θεϊκή φλόγα, το «ταλέντο» όπως το λέμε. Χωρίς αυτή τη «σφραγίδα» της δωρεάς ο επιστήμονας θα μείνει μάλλον «επιστήμονας»
Ο Στέλιος Σπεράντσας ήταν από τους ανθρώπους που οι ιδιότητες του γιατρού και του Λογοτέχνη συνυπήρχαν επιτυχημένα κι αρμονικά και συμπλήρωναν η μια την άλλη.
Από πολύ μικρός έδειξε πως είχε αυτή τη «δωρεά». Γράφει ποίηση, είναι μόνον 13 ετών όταν βραβεύεται από τον Αθλητικό Όμιλο «Πανιώνιο» για έναν ύμνο που έγγραψε γι’ αυτόν.
Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1888. Η καταγωγή του όμως ήταν από τη Σίφνο. Σπούδασε στην Ευαγγελική Σχολή και συνέχισε στην Αθήνα τις σπουδές του στην Ιατρική και Οδοντιατρική. Από το 1915-1922 υπηρέτησε σαν στρατιωτικός γιατρός και κατόπι σαν ακτινολόγος στο Νοσοκομείο «Σωτηρία».
Πολυγραφότατος με μια ποικιλία γραφής. Έγραψε ποίηση, πεζό, θέατρο για μεγάλους και παιδιά. Ο Πανεπιστημιακός δάσκαλος γινόταν ένας τρυφερός τραγουδιστής που αγκάλιαζε την παιδική ψυχή και τη νανούριζε και την έπλαθε και προσπαθούσε να της χαρίσει τη χαρά, τη δύναμη και την αισιοδοξία που της είναι απαραίτητα για ν’ αντρειωθεί. Έτσι χώρεσαν μέσα στο έργο του Εθνικές Εξάρσεις και Θρησκευτικές στιγμές και ώρες οικογενειακής θαλπωρής και γαλήνης. Ποιος από τους παλαιότερους δεν έχει τραγουδήσει εκείνο το γλυκύτατο «Στη γωνιά μας κόκκινο τ’ αναμμένο τζάκι» το ζυμωμένο με τις παιδικές μας ώρες.
Για την παιδική του ποίηση βραβεύτηκε από το περιοδικό «Νουμάς».
Για την πατρίδα του τη Σμύρνη έχει γράψει ποιήματα γεμάτα λυρισμό, αγάπη και παράπονο. Με περηφάνια τραγουδά και για το Βυζάντιο και την πτώση του που δεν τη θεωρεί τελειωτική, πάντα υπάρχει ένας ήλιος γυρισμού για την Ελλάδα. «Αθάνατο στη μνήμη των ανθρώπων θα μείνει ότι δεν πρέπει να πεθάνει» λέει και το πιστεύει.
Είναι πάντα ένας ποιητής χαμηλόφωνος αλλά γνήσια λυρικός.
Έγγραψε τις ποιητικές συλλογές «Ιάδες αύρα», «Συμφωνία», «Ψηφιδωτά», «Όταν φεύγουν οι ώρες», «Γαλάζιες ριμές», «Ορφικός λόγος», «Λάλον ύδωρ». Πάντα τον εμπνέει το Αρχαίο Πνεύμα. Αγαπά την παράδοση και τα θεμέλια της Ελληνικότητας. Η ποίησή του κλείνει σπέρματα Παλαμικής ποίησης που πολύ θαυμάζει.
Όμως η δάφνη η μυστική
φυτρώνει πάντα και πετά βλαστάρια τόσα
Για μια Πυθία που κατοικεί
μες στη ψυχή μας και μιλεί τη μυστική της γλώσσας

Και αλλού:
Σεις που το θεό ενοιώσατε με τη μορφή του ωραίου
Κι όλο το φως σας έγινε γνώση και νους και λόγος
Ακούστε με. Δεν είαμι ο σπερμολόγος
Ταξιδιώτης περνώ από δώ
και ταπεινός Απόστολος του Ναζωραίου

Έγγραψε και πεζογραφήματα «Στο δρόμο του Στοχασμού», «Μπαυρόν». Γραφή υπεύθυνη με πολλά στοιχεία ιστορικά, είναι μια θετική καταβολή για τη γνώση της προσωπικότητας και της ζωής του Φιλέλληνα Ποιητή.
Έγγραψε επίσης έξι θεατρικά έργα. Τα «Μαύρη Πεταλούδα», «Κασσιανή», «Κρίνο στ’ ακρογιάλι», «Αμφιτρύων», «Του φεγγαριού λουλούδια», «Άσμα Ασμάτων» και τη «Σκηνούλα μας» (παιδικό θέατρο). Παντού φεγγοβολά η λατρεία για την Πατρίδα και την Λευτεριά.
Πολλά επίσης είναι τα Ιατρικά του πονήματα. Πάντα με συνέπεια και ομορφιά λόγου. Βιβλία του παιδικής Λογοτεχνίας είναι: «Παιδικές ψυχές», «Σαν τα πουλιά», «Ίκαρος», «Τραγουδιστής των παιδιών», «Η δόξα των Ψαρρών», «Ταξιδεύοντας με τον Κοντορεβυθούλη», «Το βιβλίο που τραγουδά», «Μικρές φωνές». Επίσης γράφει σχολικά. Δώδεκα συνολικά ποιητικούς διαγωνισμούς κερδίζει.
Ο Σ. Σπεράντσας εκλέγεται Πρόεδρος της ΕΕΙΛ στις 22 Οκτωβρίου 1958. Διαδέχθηκε τον πρώτο πρόεδρο Άγγελο Τανάγρα που λόγω ασθενείας παραιτήθηκε τον Μάρτιο του 1957 λίγο μετά την εκλογή του, και έμεινε σαν «επίτιμος Πρόεδρος». Αξίζει να αναφερθούμε στο τότε Διοικητικό Συμβούλιο:

Πρόεδρος Σ. Σπεράντσας
Αντιπρόεδρος Ν. Δακουλίδης (Δόξας)
Γ. Γραμματέας Γ. Τσουκαντας
Έφορος Ι. Αντωνιάδης
Σύμβουλοι Μ. Αυγέρης, Ιω. Κούμαρης, Κ. Μουρίκης, Δελακαβιάς, Ν. Τουτουντζάκης
Ταμίας Ηώ Λαμπίρη

Ο Σ. Σπεράντσας έμεινε σαν πρόεδρος της Εταιρείας μέχρι το θάνατό του το 1962.
Από τις 2.5.1957 αποφασίζεται η προσχώρηση της Εταιρείας στη Διεθνή Ομοσπονδία Ιατρών Λογοτεχνών και στο Διεθνές Συνέδριο των Γιατρών Λογοτεχνών που έγινε στο Vichy 30 Ιουνίου του 1959 την εταιρεία εκπροσώπησε η κα. Ηώ Λαμπίρη με θέμα «Παύλος Νιρβάνας».
Κύκνειο άσμα αλλά και έργο ζωής για τον Σ. Σπεράντσα είναι το βιβλίο του «Οι Έλληνες Γιατροί Λογοτέχνες». Ήταν ο πρώτος που σκέφθηκε και συγκέντρωσε με πολύ κόπο και πολλές προσπάθειες υλικό κυρίως από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μέχρι τα τελευταία χρόνια λίγο πριν το θάνατό του. Στην εισαγωγή του βιβλίου μεταξύ των άλλων αναφέρεται και στην άποψη του Παλαμά: «Η Επιστήμη απλώνει ορίζοντες. Και δεν κρυώνει ούτε νοθεύει την έμπνευση του Ποιητή. Ζεσταίνει και βαθαίνει και μεγαλώνει την Ποίηση».
Το βιβλίο αρχίζει με αναφορά σε μερικούς Αρχαίους Έλληνες ποιητές που ήταν και γιατροί. Ο Ορφέας για παράδειγμα ήταν μουσικός, μάντης, ποιητής και γιατρός στηριζόμενος στη μαγεία. Ο Επίχαρμος, ο Εμπεδοκλής και άλλοι. Συνεχίζει με αναφορές στον Ελληνισμός της Ρώμης. Στο Βυζάντιο. Και μπαίνει κυρίως στο θέμα στο κεφάλαιο «Ελληνισμός και Τουρκοκρατία». Γιατί όπως έγγραφε ο Ζαμπέλιος «Το Γένος αιχμαλωτίζεται. Το Έθνος μένει όρθιον». Το κεφάλαιο «Έλληνες γιατροί Λογοτέχνες» αρχίζει την αναφορά του από τον 16ο αιώνα με πολλές πληροφορίες για τους τότε Έλληνες Λογοτέχνες.
«Οι γιατροί -αναφέρει ο συγγραφέας- αποτελούσαν μαζί με τον κλήρο τη δυαδική διανόηση του Γένους που κράτησε ακοίμητη την Εθνική Εστία και χρόνια ετοίμαζε και εθέρμαινε την Εθνική Ψυχή». Γιατροί όπως ο Άλεξ. Μαυροκορδάτος (1636-1708), ο Βηλαράς, ο Κωλέττης, ο Περδικάρης κ.ά. με την στενή επαφή τους με τον κατακτητή εξαιτίας της Ιατρικής τους ιδιότητας που ήταν βαθειά σεβαστή και απαραίτητη για τον εχθρό, κατόρθωσαν να επιβάλλονται, να διευθετούν και να βοηθούν τον σκλαβωμένο λαό.
Η ταξινόμηση των γιατρών με μικρό βιογραφικό και πληροφορίες για το λογοτεχνικό τους έργο φθάνει μέχρι το 1961. Έχουν βέβαια παραληφθεί συνάδελφοι, οπωσδήποτε υπάρχουν ελλείψεις, όμως το βιβλίο είναι ένα πολύτιμο ντοκουμέντο για την προσφορά των Ελλήνων Γιατρών στη Λογοτεχνία και δίκαια πήρε έπαινο από την Ακαδημία. Ο συγγραφέας αναφέρει σαν Πρόλογο:
«Εκοπιάσαμε πολύ ανασκαλεύοντας συγγράμματα, μελέτες, μονογραφίες, περιοδικά κλπ, για ν’ ανεύρομε τα ονόματα των γιατρών που μνημονεύει το βιβλίο τούτο και να τους βιογραφήσουμε παραθέτοντας και όσες εικόνες μπορούσαμε. Διαφορετικά ίσως πολλών τα ονόματα θα τα έσβηνε από τη μνήμη μας ο χρόνος.»
Από πολλά χρόνια πόθος και φιλοδοξία της ΕΕΙΛ ήταν η συνέχιση και η επέκταση του βιβλίου του Σ. Σπεράντσα για να συμπεριλάβει όσους γίνεται περισσότερους συναδέλφους γιατρούς-λογοτέχνες και να παραδοθεί περιεκτικό και αξιόλογο στους επερχόμενους.
Οι προηγούμενες διοικήσεις προσπάθησαν γι’ αυτό και πολλές προσεγγίσεις και συζητήσεις έχουν γίνει. Ας ευχηθούμε πως αυτός ο πόθος, το χρέος προς αυτούς που έχουν φύγει από κοντά μας και προς αυτούς που θα έρθουν και θα θέλουν να πληροφορηθούν, θα πραγματοποιηθεί στις μέρες μας.
Θα είναι και ακόμα ένας φόρος τιμής και προς τον εμπνευστή της ιδέας, τον Στέλιο Σπεράντσα.

                                                    Από την ποιητική συλλογή Υπέρβαση

Πάλλευκο νούφαρο

που ταξιδεύεις απτόητο

μέσα σε μι’ αγκαλιά

ανάμεσα σε Ιόνιο κι Αιγαίο

χωρίς σταματημό.

Νούφαρο από το μίσχο

κρατημένο του Βορά σου

και της καρδιάς σου την αλάθητη

πυξίδα για οδηγό.

Υπάρχεις! 

Λικνίζοντας ακούραστα 

τις δαντελλένιες σου όχθες

στη γαλανή κολυμπήθρα

μιας αέναης αναβάπτισης!

Υπάρχεις! 

Ρίζα γερή ρουφώντας 

στο “πάντα” τα νάματα

της απέθαντης Ιστορίας σου.

Υπάρχεις! 

Κι ας να σε κόψουν πόσοι το πόθησαν!

Πόσοι να ξεριζώσουν βάρβαρα 

τις ρίζες τις βαθειές σου!

Πόσοι να διαφεντέψουν

τ’ αστραφτερό σου Παρόν! 

Να φυλακίσουν τ’ αστραποβόλημα

της ασύγκριτης παρουσίας σου

στο κύλισμα του Χρόνου

Κράτει καλά νούφαρο του Φωτός! 

Κλείνοντας όλη τη λάμψη

του Χτες, του Σήμερα, του Αύριο

στα ολόρθα σου πέταλα.

Κράτει καλά!

Το αίμα της καρδιάς μας 

Ποτάμι ασίγαστο που κυλά

στα ζωντανά σου σπλάχνα.

Κι όλοι για σένα σφιχταγκάλιασμα

Γη των προγόνων μας. 

Δική μας Γή.

Τούλα Μπούτου

ο πίνακας της Εύας Μελά

Ένας άλλος καθρέφτης" Νουβέλα

Αυτή η νουβέλα μου, που με την μορφή της σαν μικρό διήγημα είχε διακριθεί στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Διηγήματος του "Παρνασσού" , είναι απαύγασμα της υπόστασης μου σας συγγραφέα και της ιατρικής μου ιδιότητας.

" Είναι μια ιστορία πολύ συχνή δυστυχώς στην καθημερινή ζωή, αλλά σπάνια δοσμένη από την λογοτεχνία " , ήταν περίπου το συμπέρασμα της επιτροπής του "Παρνασσού" που το βράβευσε.

Έτσι προσπάθησα να μιλήσω σ΄όλες τις γυναίκες που έχουν υποστεί μια τέτοια σκληρή εμπειρία και σ΄αυτές που φοβούνται μια πιθανότητά της, και σαν παλιά γιατρός που "πολλά έχουν δει τα μάτια της", να μπω στην ψυχή τους και να δικαιολογήσω την ψυχική τους επανάσταση, αλλά και να χαρίσω αισιοδοξία κι εμπιστοσύνη στα σημερινά επιστημονικά δεδομένα, που έχουν ανοίξει πλατείς, ελπιδοφόρους ορίζοντες.

Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο κορυφαίος καλλιτέχνης και Ακαδημαϊκός Παναγιώτης Τέτσης. Μου έκανε αυτή τη μεγάλη τιμή, αφού διάβασε την νουβέλα μου, και έκανε επίσης και την ακόλουθη κριτική :

«Η ΝΟΥΒΕΛΑ σας με περέσυρε και την διάβασα αμέσως (…) Άλλωστε η ιδέα και ο πυρήνας του έργου σας είναι τόσο καθημερινός που τον βλέπεις να περιφέρεται ανάμεσά μας, σε γνωστούς και φίλους (…) Αλλά εσείς δεν δώσατε το βάρος στην αρρώστια και τον κίνδυνο, ο οποίος προβάλλει αλλά θελήσατε να έχετε ως επίκεντρο –και ορθά – την ψυχική τρικυμία που προκαλεί και φαίνεται καθαρά πως εκεί είναι ο στόχος σας: Η ανατροπή στη ψυχοσύνθεση αυτής της γυναίκας, της οποίας με ένα θαυμαστό τρόπο της βρίσκετε την ισορροπία πολύ γρήγορα (…)»
Παναγιώτης Τέτσης
(Ακαδημαϊκός)
7.6.1999

Τούλα Μπούτου- εκδόσεις ΦΥΛΛΑ

….. Ήπιαμε παγωμένο νερό, πλύναμε τα χέρια στο καταδρόσερο ρυάκι. Ο ένας κοιτούσε τον άλλο. Δες τα μάγουλα! Ρόδινα μάγουλα, μάτια λαμπερά! Πώς ομορφύναμε τόσο;

O καθαρός αέρας, το οξυγόνο των δέντρων, ένα μεγάλο δώρο του Θεού προς τους ανθρώπους! Αυτό μας έδωσε τόση ζωντάνια! ……..

απόσπασμα απο το παραμύθι "Το δάσος" ...

Απρόσμενο

Μέσα στην τεχνητή ευτυχία

των νυχτερινών φώτων της πολιτείας

βαδίζαμε σε μια πορεία εμπιστοσύνης.

Αμέριμνοι... Ανυποψίαστοι...

Θυμίαμα ζωής στον αγέλαστο θεό

η γλυκιά τους ανταύγεια.

Προσδοκία ανέφελου ουρανού

πίσω απ΄τη νικητήρια λάμψη τους.

Κι ήρθε απ΄τα ουρανοθέμελα τα σκοτεινά, αόρατη

η απρόσμενη μπόρα.

Ξαφνική. Αναπάντεχη. Ανελέητη.

Κανείς δεν σκέφτηκε να κρατήσει ομπρέλα....

είπε κάποιος δίπλα μου.

Και προχωρήσαμε όλοι σκυφτοί,

Μπορεί και νικημένοι.....

Τούλα Μπούτου

από την ποιητική συλλογή "Με μιαν ανάσα" - 1990

Από την παρουσία δύο βιβλίων μου στο 36 Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης. ( 2-18 Ιουνίου 2017) στο περίπτερο των εκδόσεων "Ωρίωνας".

Η αυτοβιογραφία μου " Το παραμύθι μιας ζωής " και το πολύ πρόσφατο " Διαδρομές σε παραμύθια που δεν είναι παραμύθια".

Gibson, Northumberland, Cupid, and Psyche

 ΑΛΗΘΕΙΑ

Ο γιατρός Γιώργος Λαζής δεν ήταν ο ίδιος αυτό το πρωινό. Οι κινήσεις του, έτσι καθώς πλενόταν με τη σκληρή βούρτσα, ήταν υπερβολικά κορφτές, γεμάτες νευρικότητα. Πάνω απ΄την άσπρη μάσκα τα μάτια του λάμπαν μ΄ενα βλέμμα φοβισμένο, ανήσυχο.
Μάταια όλη νύχτα κουβέντιασε με τον εαυτό του και προσπάθησε να τον πείσει; H Mαριάννα είναι μια "περίπτωση" σαν τις άλλες στο καθημερινό πρόγραμμα. Μια συνηθισμένη λαπαροτομία, που θα αποδείξει σκωληκοειδίτιδα ή μια κύστη της ωοθήκης. Για ένα χειρουργό της δικής του κλάσης, παλιό και έμπειρο, πράγματα τελείως κοινά.
Μα όχι. Η Μαριάννα δεν ήταν μια "περίπτωση". Ήταν η ίδια η χαρά , ο ήλιος που ήρθε να φωτίσει τόσο λαμπρά τα σαράντα πέντε του χρόνια. Τόσο δοσμένος στην ιατρική του, κι ούτε που είχε νιώσει πόσο άχαρα κυλούσαν όλα τούτα τα χρόνια χωρίς τη δική της παρουσία.
Έπρεπε να τη γνωρίσει - τόσο κοινά σε κάποιο φιλικό σπίτι - και να τον ρωτήσει η φίλη οικοδέσποινα. " Σ΄αρέσει ; Για πρόσεξέ την! Είναι τόσο όμορφη και καλή κοπέλα ! ".
Τα άλλα ήρθαν μόνα τους. Ποτέ δεν είχε φανταστεί πως έτσι γρήγορα, αναπάντεχα κι ολοκληρωτικά θα΄μπαινε στη ζωή του μια γυναίκα .....
Η αδελφή του χειρουργείου του φέρνει την άσπρη αποστειρωμένη μπλούζα. Φορά τα γάντια ...
Τώρα θα πλησιάσει στο χειρουργικό τραπέζι, που πάνω του υπάρχει η Μαριάννα... Ας μη σκέπτεται πια... Η Μαριάννα του χαμογελά αχνά καθώς ο αναισθησιολόγος πλησιάζει ....
Το άλλο λεπτό το προσωπάκι παίρνει την ανέκφραστη όψη του ναρκωμένου ανθρώπου .....
Μηχανικά το χέρι χαράζει τη αβρή σάρκα. Θα ήθελε τόσο να ήταν κάποιος άλλος συνάδελφος στη θέση του !
Μα η Μαριάννα είχε επιμείνει. "Εσύ θα ε χειρουργήσεις ! ".
Το χέρι γίνεται πιο σταθερό. Τώρα είναι μόνον ο γιατρός, ο χειρουργός. Έτσι καθώς η παλάμη βυθίζεται μέσα στα ζεστά σπλάχνα, τα απωθεί με αβρότητα, τα ψάχνει με συγκρατημένη ανυπομονησία.
Ένας στεναγμός ανακούφισης. Οι βοηθοί τον κοιτούν πάνω απ΄τις μάσκες. Ναι. Είναι μόνον σκωληκοειδίτις.
Οι κινήσεις είναι πιο γρήγορες, με μεγαλύτερη σιγουριά τώρα. Δε βλέπει το πρόσωπό της, όμως μπορεί να νιώθει τη ρυθμική αναπνοή της κάτω από τις παλάμες του.
Σαν έβγαλε τη μάσκα, τα γάντια και το σκούφο, ήταν όλα ποτισμένα στον ιδρώτα !
" Θα μείνω εγώ κοντά της. Σ΄ευχαριστώ ", λέει στον αναισθησιολόγο.
Διακριτικά απομακρύνονται και οι άλλοι. Παίρνει το άτονο χέρι στο δικό του. Κι έτσι καθώς κάθεται δίπλα στο φορείο, η σκέψη ταξιδεύει πάλι .....
Εκείνος γέμισε τη ζωή του με την παρουσία της. Σε λίγο θά'ναι γυναίκα του, μητέρα των παιδιών του. Για κείνην όμως τι σημαίνει αυτός ;
Ένα μικρό τσίμπημα στην καρδιά. Ποτέ δεν άφησε ελεύθερο τον εαυτό της να του δείξει κάποια ιδιαίτερη θέρμη. Πάντα συγκρατημένη. Άψογη και συγκρατημένη. Τυπική στη συμπεριφορά της, και τα φιλιά της σαν τυπικά κι εκείνα...
Κι ήταν φορές που το βλέμμα της γινόταν τόσο απόμακρο, σα να ξεχνούσε τη δική του παρουσία και κάτι να'ψαχνε να βρει ...
Το χεράκι σα να φτερούγισε μες το δικό του. Άπλωσε το χέρι του σ΄ένα χάδι στο μέτωπό της.
Ένα ελαφρό βογκητό βγαίνει από τα ξερά χείλια. Η Μαριάννα ξυπνούσε.... Ας μη σκέπτεται τίποτα δυσάρεστο, ξυπνούσε κι είναι καλά .....
Μα να ..... Τα χείλη μισανοίγουν. Κι ένας ψίθυρος.........
Σκύβει πιο κοντά της. "Λάμπρο ! Αγάπη μου ! Μη φεύγεις Λάμπρο ! "
Λάμπρο .... Έτσι ειπωμένο με πάθος και πόνο.
Έτσι σαν κοφτερή αλήθεια να μπει ίσια στην ψυχή του .......

Τούλα Μπούτου

από τη συλλογή διηγημάτων "το ρετιρέ"

The Son of Man (1964) by René Magritte (1898-1967) Oil on canvas painting From a private collection.

Το Βλέμμα

Τον έβλεπαν συχνά. Μεσημέρια τις πιο πολλές φορές, κοντά στην ώρα που σχολούσαν τα παιδιά. Καραδοκούσε στη γωνιά. Καμιά σαρανταριά-σαράντα πέντε χρονών καλοβαλμένος άνδρας και το καπέλο, πάντα κατεβαστό να σκιάζει τα μάτια.
Ήταν πολύς ο κόσμος κείνη την ώρα, γονείς και συγγενείς κι όλοι αυτοί που έπρεπε με το σκόλασμα να πάρουν από το χέρι το παιδί, για να το φέρουν στο σπίτι. Κι έτσι έμοιαζε σαν ένας απ΄αυτούς. Ήταν ανάμεσα σ΄όλους κι εκείνος, με το βλέμμα καρφωμένο στην πύλη που άνοιγε διάπλατα πάνω στην ώρα και παρακολουθούσε την κίνηση πάντα με την φροντίδα να μη φαίνεται πολύ, να μη δίνει στόχο.
Πρώτη μια παιδούλα της πέμπτης σα ν΄απόρησε κάποια φορά.
- τι περιμένει τούτος δω κάθε μέρα ; Για ποιό παιδί βρίσκεται έξω από την πόρτα κάθε μεσημέρι ;
Οι φίλες γύρισαν τον κοίταξαν, γέλασαν κιόλας φωναχτά, με την παιδιακίσια ευκολία για χαρούμενη διάθεση. Ο άντρας κατέβασε ευθύς το γύρο του καπέλου, γύρισε πήρε ένα βήμα αδιάφορο. Τάχατες περαστικός, τίποτα δεν τρέχει.
Όμως τα παιδιά πήραν το μήνυμα, το΄να με τ΄άλλο. Είχαν το νου τους πια και το κουβέντιαζαν καθώς κι ο ξένος εκεί, οι απουσίες του ελάχιστες. Παρατηρούσαν το νευρικό βηματισμό του πέρα-δώθε, το κοίταγμα του ρολογιού και την ανήσυχη ματιά του να ψάχνει πάντα κατά κει, κατά την πύλη που άδειαζε το πολύβουο σμάρι των παιδιών. Τον έβλεπαν κατόπιν πως έφευγε, ακολουθώντας πάντα διακριτικά κάποια μικρή ομάδα.
Σιγά-σιγά σαν κάποια ανησυχία, φόβος μια περιέργεια, που θέριευε ολοένα. Δεν μπορούσες να μην λογαριάσεις τούτη την παράξενη παρουσία... Πάντα μόνος. Ή μήπως ήταν και κάποιος άλλος που κρυβόταν στη γωνία ; Προσπάθησαν να δουν, άδικα όμως, παρουσία άλλη δεν φάνηκε πουθενά. Ύστερα ξεχνούσαν την έννοιά τους για ψάξιμο, που να βρεις άκρη, παιδιά βλέπεις ξένοιαστα μικρά πουλιά, να φτερακίζουν λεύτερα και ν΄αντιβουίζει όλος ο δρόμος από τις χαρούμενες λαλιές τους. Ο άντρας εκεί κάθε τόσο με το νευρικό του βηματισμό, με το μπερδεμά του κάποια στιγμή μέσα στο σμάρι των παιδιών. το χάσιμό του από μπροστά τους κατόπιν.
- Να δούμε πότε θα μιλήσει, πότε θα μας πει κάτι, να καταλάβουμε τι θέλει ; ή μήπως είναι κανένας τρελός ; Είπε ένα κορίτσι της πέμπτης, καθώς έβγαιναν από το σχολείο κάποια φορά και πρόλαβαν αν δουν τη φιγούρα του που γύριζε στη γωνιά.
- Εγώ άρχισα να φοβάμαι ; Είπε η ξανθή παιδούλα, αυτή που τον πρωτόδε.... Λίγα ακούμε κάθε μέρα για ναρκωτικά για απαγωγές παιδιών ; Και να δεις που εμάς κοιτάζει περισσότερο, έχω παρακολουθήσει εγώ πως μας βλέπει ύπουλα και πονηρά.
- Κι εγώ τον είδα να έρχεται πίσω μας, από γωνιά σε γωνιά, μέχρι το σπίτι της Τασίας όπου σταματήσαμε .... Κακός άνθρωπος είναι, είμαι σίγουρη : είπε κι η μικροκαμωμένη Μαρία.
- Γιατί όμως δεν μιλάει ; Κι αν πουλάει ναρκωτικά γιατί δε φροντίζει να μας τα πασάρει κάποια στιγμή ; Ξανάπε η ξανθούλα η Τίνα σκεφτική.
- Τι μας νοιάζει: Εμείς προσέχουμε. Και κοίτα να δεις που πάντα κοντά στα κορίτσια είναι ο κύριος. Ποτέ δεν τον είδαμε ν΄ακολουθήσει κάποια παρέα αγοριών ..............................................................

Στήθηκε αρκετές φορές πάντα με προσοχή να μην τον δει ο άγνωστος κι ούτε που το κουβέντιασε άλλους συναδέλφους. Θα το ξεδιάλυνε μόνος του το μυστήριο.......
...............................................................

Ο δάσκαλος άκουγε ξαφνιασμένος άφωνος. Περίμενε χωρίς να διακόψει τη σιωπή που μάκραινε.
- Είναι για τη μικρή Μαρία Αγριπίδου της πέμπτης... είπε επιτέλους. Έχει... έχει κάτι δικό μου, κάτι δικό μου πολύ ακριβό... Ότι έχει απομείνει ζωντανό από τη δική μου Μαρία. Την έλεγαν Μαρία την κορούλα μου που χάθηκε πριν ένα χρόνο. Το κοριτσάκι αυτό, η Αγριπίδου βλέπει με τα μάτια της
...................................................

Τούλα Μπούτου

αποσπάσματα από το διήγημα "Το Βλέμμα" της συλλογής διηγημάτων, αφιερωμένων στη μεταμόσχευση, "Ζωή Χαρισμένη"

O Μάζεν και η καρδιά του ......

Κι εκεί που η κατάθλιψη κατακάθεται βαρεία στην ψυχή μας καθώς ακούμε τα δελτία ειδήσεων στην τηλεόραση... Εκεί που ασφυκτιούμε μέσα στο κλίμα των καθημερινών νέων... Με τις θανατηφόρες αναθυμιάσεις του αμοραλισμού και της ηθικής φτώχειας. Με τις δυστυχίες ... Με το ξόδι της Αγάπης να περνά και να ξεπερνά μπροστά μας θλιβερό ... Με το ζωογόνο αεράκι της Ελπίδας για κάτι καλύτερο να λείπει, όλο και να νιώθουμε περισσότερο την έλλειψή του.... Εκεί .... Μια είδηση απίστευτη, να σου συνεπαίρνει νου και καρδιά. Να σε κάνει να δακρύζεις όχι τόσο από πόνο όσο από την Ελπίδα πως όχι, δεν έχουν χαθεί όλα ! Πάρα πολλά δεν έχουν χαθεί ! Υπάρχει ορίζοντας για να μπορείς να βλέπεις μπροστά ! Και ο Μένανδρος θα μπορούσε να ξαναπεί. "Ως χαρίεν εστ΄άνθρωπος όταν άνθρωπος ή".

Τ'ακούμε, ναι, ακούμε την είδηση και μπαίνει σα βάλσαμο στην ψυχή.... Ο Μάζεν ήταν ένας νέος Ισραηλινός, ένα όμορφο ξανθό παλικάρι μ ένα πρόσωπο όλο φως και νιότης δροσιά. Και σταμάτησε η ορμητική,ελπιδοφόρα έφοδος του στη ζωή, έτσι ξαφνικά κι΄αναπάντεχα. Έτσι άδικα και σκληρά από το χέρι του μίσους και του τυφλού πάθους ενός άλλου άνδρα, ενός Παλαιστίνιου που ανήκει στο αντικρινό στρατόπεδο, κι ήθελε μόνον να σκοτώνει εχθρούς, κι ας έχανε κι αυτός μαζί τους τη νιότη και τη ζωή του. Επιχείρηση Αυτοκτονία. Εκδίκηση ! Νεανικά κορμιά πεσμένα χάμω, μέσα στο αίμα, θυσιασμένα σ ένα βωμό μίσους, σ ένα παρανοϊκό σπατάλημα τρυφερών βλασταριών του δέντρου της ζωής. Για ποιο σκοπό: Για ποια αξεδιάλυτη θανατερή αλήθεια ; Για ποια μάταιη ανθρώπινη προσδοκία ;
Και τότε... Οι γονείς του Μάζεν υψώνονται πάνω από τον πόνο και τ΄ανθρώπινα πάθη. Πάνω από την απαράδεκτη καθημερινότητα... Θέλουν να χαρίσουν τα όργανα του παιδιού τους. Σε όποιον τα έχει ανάγκη, σε όποιον άνθρωπο μπορεί να πάρει ζωή απ΄αυτά, χωρίς διαχωριστικά τείχη.

Τρεις συμπατριώτες Ισραηλινοί παίρνουν τα νεφρά, το ήπαρ... η καρδιά όμως... Η καρδιά ταιριάζει από τύχη στο στήθος ενός Παλαιστίνιου. Έχει κι αυτός ένα νέο πρόσωπο, μελαμψό εδώ, που συσπάται στο κρεβάτι του πόνου... μα που είναι βέβαιο πως θα ξέρει να χαμογελά το ίδιο όμορφα στη χαρά, σαν του ξανθού Μάζεν....

Ο γιατρός στέκει μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης. Κι η αναπνοή μας πιάνεται καθώς τον ακούμε να λέει στη γλώσσα του, που θα την καταλαβαίναμε και χωρίς μετάφραση, είναι μια πανανθρώπινη γλώσσα τούτη τη στιγμή.... " Κρατούσα στα χέρια μου τις δυο καρδιές του Ισραηλινού και του Παλαιστίνιου. Κι ήταν τόσο όμοιες ! Τόσο όμοιες ! Κι ήταν τόσο εύκολο να περάσει και να πάρει η μια τη θέση της άλλης ! Και να βρει το βήμα της στο ξένο στήθος χαρίζοντας ζωή ! ".

Τούλα Μπούτου

από την συλλογή διηγημάτων, αφιερωμένων στη μεταμόσχευση, "Ζωή Χαρισμένη"

Στις 2 Ιουνίου 2017 είχα μια ευχάριστη έκπληξη/ειδοποίηση από τον εκδοτικό οίκο " Ωρίων " ότι δύο από τα βιβλία μου επιλέχθηκαν μεταξύ των βραβευθέντων τίτλων, για να παρουσιαστούν στο περίπτερο 61 του 36ου Φεστιβάλ βιβλίου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για την αυτοβιογραφία μου " Το παραμύθι μιας ζωής " και το πολύ πρόσφατο " Διαδρομές σε παραμύθια που δεν είναι παραμύθια".

Η έκθεση θα διαρκεί από 3 - 19 Ιουνίου 2017 στην παραλία Λευκού Πύργου Θεσσαλονίκης.

ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Σωριάστηκε στο παγκάκι της μικρής πλατείας. «Να κι ένα καλό! Τα λιγοστά δέντρα τριγύρω χλωρά κι ευχαριστημένα ! Πολλές οι βροχές, πολλές οι καλοκαιριάτικες λάσπες, για κάποιους, ας είναι και δέντρα, αυτό σημαίνει ευτυχία! », είπε ο ράθυμος νους του με τη μέσα του μιλιά.

Κοίταξε τα λασπωμένα του παπούτσια … φτάνει να μην μπει πολύ νερό από τις τρύπες της σόλας, από κει που βρήκε δρόμο το νερό για να περάσει και ν΄αρχίσει την ολοκληρωτική κατεδάφιση.

Κάποιο υπόλοιπο από το σουσαμένιο κουλούρι ξέφτισε ανάμεσα στα δάχτυλά του … «Γρήγορα που τρώγεται το σκασμένο! Και παιδιά σαν ήμασταν …. » θυμήθηκε τα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής…. ,
Σουσαμένιο κουλούρι ; Άπιαστο όνειρο. Πανδαισία γεύσης και χαράς σαν του ξέπεφτε κανένα !

Κατοχή …. Μικρός για γραμμές επαφής με τον εχθρό, μεγάλος όμως για να νιώθει και να θυμάται. Και ούτε ιδέα πως μπορείς να ξαναζήσεις στη ζωή σου ώρες χαράς… και τύψης για ένα κουλούρι. Ναι …. κάποιας χαράς και τύψης γιατί αυτός μόλις τώρα χόρτασε την πείνα του. Η θυγατέρα του, μεγάλη, κουρασμένη, σκέψου! Να κλαίει το πρωί γιατί έχανε τη δουλειά της. Να σκουπίζει τους δρόμους ! Αυτή ήταν η εργασία της. Δεν τους χρειαζότανε πια, έκαναν οικονομίες, την απολύσανε ! Τα δύο δεκαπεντάρικα παιδιά της με την κατακουτσουρεμένη σύνταξη του παππού. Για ζωή, για σχολείο …. θελήματα, ξαγρύπνιες της μάνας …. Εξακολουθητικές απουσίες του πατέρα. Της γιαγιάς η πρόσφατη γελαστή φωτογραφία πάνω στο τραπέζι…

«Τι θα φάμε σήμερα ; » συρτή η φωνή της κόρης.
« Θα περάσω απ΄τη λαϊκή. Εκεί κατά το τέλος της μέρας. Κάτι γίνεται τότε … Πολύ πράσινο πεταμένο. Μερικοί καλοί άνθρωποι που χαρίζουν κάποια ζαρζαβατικά.. Θα βολευτούμε, κάτι θα γίνει».

Έσφιξε στο χέρι με τα σουσάμια στη πλαστική σακούλα. «Εσύ τα παιδιά! Να προσέχεις τα παιδιά να μην στεναχωριούνται…»

Και η μάνα του στην Κατοχή…
« Έχω ακόμα λαχανίδα από τα χτές… Έχω και πλιγούρι. Θα σου κάνω ένα φαί να γλύφεις και τα δάχτυλά σου αγόρι μου…»

Η πλαστική σακούλα έτσι σα να κουνήθηκε κρεμασμένη από το χέρι του… Κάποια σκόρπια σουσάμια ένα γύρω και ένα άσπρο περιστέρι να αγωνίζεται να σώσει μερικά τόσο νόστιμα ! Χαμογέλασε ... Σαν να λιγόστεψαν και τα περιστέρια. Άλλοτε η πλατεία ήταν γεμάτη από δαύτα και αυτά τόσο καμαρωτά και τόσο εμπΙστεμένα στους περαστικούς. Κι ας τα σκότωναν μερικοί - μερικοί έτσι ομαδικά κάτι φορές για να μην λερώνουν τον τόπο με τα απόβλητά τους.

Το άσπρο περιστέρι να επιμένει με θάρρος στο τσιμπολόγημα… Τι να σου κάνει πια κι η λαϊκή. « Στο τέλος θα φυτρώνει λαχανόκηπος στα σωθικά μας … » είχε πει τις προάλλες η κόρη.. Τέτοια κατάντια , τέτοια !

Το χέρι πήγε κοντά.. το περιστέρι είχε βρει κάποια περίσσεια σουσάμια και τα απολάμβανε. Κοίταξε γύρω του.. ερημιά ! Χούφτωσε το πουλί, τόχωσε στη σακούλα ίσα μια ξαφνιασμένη φωνούλα που σταμάτησε μεμιάς σε κάποιο πιο σίγουρο σφίξιμο.

Είναι μια λύση. Είναι κάποια λύση. Η μέσα του φωνή .
Προσωρινή, μα σκέψου τα παιδιά. Θα το ονομάσουμε κοτόπουλο και τάχατες δεν είναι πουλερικό. Τα πιτσουνάκια δεν τρώγονται ; Δεν τα μαγειρεύουν στα καλύτερα εστιατόρια ;

Θυμήθηκε τον γάτο της κατοχής, τον ολόμαυρο, τον παχουλό, τον αγαπημένο του «Τυχερό», έτσι τον είχε βαφτίσει… Και όταν τον έχασε, δεν ήξερε. Δεν ήξερε ! Τι πόνος τι δάκρυα! « Τον είδα στα χέρια του Ιταλού, του φύλακα της Τηλεφωνικής, εδώ πιο κάτω !».

« Πάει για φούρνο ο γάτος σου. Οι Ιταλοί τους τρώνε, δεν στο είχαν πει ποτέ; Και όπως τον είχες και καλοθρεμμένο ..» είχε πει ο γείτονας.

Μήπως ήξερε πως μπορούσες να στραγγαλίσεις ένα μικρό κάτασπρο περιστέρι, πεινασμένο και τόσο φιλικό μαζί σου ; Έτσι για να ξεγελάσεις την πείνα των παιδιών… Μήπως μπορούσε να ξέρει τι φέρνει η ζωή, τι φέρνει η ώρα ;

Τι φέρνουν οι καιροί ;

Τούλα Μπούτου

( απο συλλογή αδημοσίευτων διηγημάτων )

artist Jean Baldauf - oil on canvas - 19 c.

Αλέξανδρος ο Μέγας

Φύτρα γιγάντων!

Γυιός του Φιλίππου μα και του Άμμωνα Δία ο βλαστός

κι απ΄του Αριστοτέλη τη σοφία μπολιασμένος

τη μοίρα της Ελλάδας στα χέρια σου κρατώντας

την πήρες μακριά, στα πέρατα του κόσμου να την πάς.

Ακροβατώντας πάνω σε νομοτέλειες βαρβάρων και σε επίβουλη

εχθρών κυριαρχία.

ίδιος με Άνεμο ασίγαστο και νικηφόρο

πότε μπροστά και πότε πίσω να σαρώνεις αντιστάσεις

και πάλι σκύβοντας με συγκατάβαση

πάνω από το νικημένο σου εχθρό

να σπέρνεις ολούθε Ελληνικές αμφικτιονίες.

Για των λαών να πασχίζεις την ομόνοια.

Της γλώσσας της Ελληνικής να στήνεις θρόνο

και της ορμής σου πάντα σωστά να κρατάς το χαλινάρι.

Μεγάλε Στρατηλάτη !

Έκθαμβος ο κόσμος στο αντίκρισμά σου

Απ΄την περίσσεια σου Ανθρώπινη Σαγήνη

κι απ΄την πρωτοφανέρωτη συνάμα, θεία Φλόγα,

τις πύλες των λαών μιά-μιά θωρούνε

ν΄ανοίγονται μπροστά σου, κι απορούνε....

Κι εσύ ακάματος. Ένα ταξίδι για μιάν Ιθάκη

τη δική σου, ακολουθώντας σαν θεία προσταγή,

Τι κι αν σαν άλλος Γόρδιος δεσμός

και τα τριαντατρία σου τα χρόνια ξάφνου σπάσαν ;

Ήταν μακρύς του ταξιδιού ο δρόμος.

Τόσα τα πλούτη και οι έξοχες στιγμές του.

Τόση η γόνιμη σπορά που ξέμεινε να βλασταίνει στους αιώνες

που και της Άπιαστης Ιθάκης, Αλέξανδρε Μεγάλε,

τ΄όνειρο δικαιώνει !

Τούλα Μπούτου

Αναπολώντας κάτω από ένα πλάτανο

Δεν θα σε βρω στον πλάτανο

στη δροσερένιαν απλάθα 

μηδέ στ’ αγέρι που φυσά

και χαιρετά την πλάση.

Και στης καμπάνας τον αχό

θα μηνά γιορτάσι

ή στου πουλιού το λάλημα

του ήλιου τη λαμπράδα.

Δε θα σε βρω στο λιόγερμα

στης συννεφιάς τη γνώση

στον ήχο που θα ξεψυχά

ή που θα ζωντανεύει.

Στο βήμα της νιότης που περνά

και που θα σε γυρεύει

αυτή που πήρες φεύγοντας

πρωτού μεσημεριάσει.

Μόνο στο αίμα της καρδιάς

και στων ματιών το δάκρυ

Εκεί .. με την μελένια σου

θα γέρνεις περηφάνια

και η ομορφιά σου ανέγγιχτη

απ΄του καιρού τη βιάση

Θα φωταστράφτεις !

ώσπου να ρθει γλυκά να αγκαλιάσει.

Τούλα Μπούτου

Αγιος Λαυρέντιος , Αύγουστος 2007

( από συλλογή αδημοσίευτων ποιημάτων)

Μια σκηνή από την παράσταση του θεατρικού μου έργου "Αναπάντητες Κλήσεις" που παίχτηκε στο Θέατρο Ελπίδας την σαιζόν που πέρασε. Βλέπουμε τους Μανώλη Δεστούνη, Νίτα Παγώνη και Αυγερινό Σουλόπουλο.

η φωτογράφιση έγινε από την elsie Kaili

Η φωτογραφία από το φινάλε της ταινίας "ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ" σε σενάριο δικό μου και σκηνοθεσία Αντ.ΜποσκοΪτη, με πρωταγωνιστές τους Μανώλη Δεστούνη, Απόλλωνα Μπόλα και Λίλα Μπακλέση. 

Η ταινία παίχτηκε σε πολλά φεστιβάλ και στο φεστιβάλ Μόσχας απέσπασε πολύ καλές κριτικές.